Bài cúng ông Công ông Táo | Mâm lễ cúng ông Công ông Táo | Điều cần chú ý khi cúng ông Công ông Táo

Bài cúng ông Công ông Táo là một nghi thức tôn kính ông Công, ông Táo, những vị thần được coi là chăm sóc, bảo vệ và giám sát sự cân bằng trong gia đình và xã hội. Theo truyền thống dân gian, bài cúng ông Công ông Táo thường được tổ chức vào ngày 23 tháng Chạp âm lịch hàng năm, trùng với ngày ông Công, ông Táo về trời.

Bài cúng ông Công ông Táo gắn với sự tích ông Táo với nhiều dị bản. Các thư tịch cổ liên quan đều cho rằng tập quán này có nguồn từ tục thờ "Ngũ tự", để trả công cho 5 vị thần trong gia đình: thần Cổng (Môn thần), thần Cửa (Hộ thần), thần Cửa sổ (Trung lưu thần), thần Bếp (Táo thần) và thần Đường đi trong nhà (Hành thần).

• Tìm hiểu các bài cúng ông công ông táo hay thông qua cài đặt chat gpt

Lại có thuyết khác nói "Ngũ tự" gồm 5 vị: thần Bếp (Táo thần), thần Giếng (Tĩnh thần), thần Cửa (Môn thần), thần Nhà (Hộ thần), thần Cửa sổ (Trung lưu thần) hoặc 5 vị: thần Bếp (Táo thần), thần Đất (Thổ công), tổ nghề (Tiên sư), thần cửa (Môn gia hộ úy), thần bảo hộ sức khỏe con người và vật nuôi (nhân súc Y thần)...

Cúng ông Công ông Táo thời điểm nào?

Lễ cúng ông Công ông Táo có thể thực hiện vào nhiều thời điểm khác nhau, có thể cúng trước hay sau 12 giờ ngày 23 tháng Chạp hoặc trước khoảng 1 - 2 ngày, tùy thuộc vào điều kiện mỗi gia đình. 

Tuy nhiên, không nên cúng muộn hơn 23 giờ ngày 23 tháng Chạp. Bởi mỗi năm chỉ có một ngày, Ngọc Hoàng nghe các Táo báo cáo, do đó Táo quân cần phải lên thiên đình đúng giờ để kịp vào chầu. Nếu Táo quân nào lên thiên đình sớm thì phải chờ đến ngày thiết triều và vị nào lên muộn thì không tham gia được. Chính vì thế, các gia đình không nên cúng sau ngày 23 tháng Chạp.

Cúng ông Công ông Táo gia chủ nên tự khấn vì ông Táo là thần trong nhà, không cần sớ tấu. Văn khấn là lời tiễn biệt, tâm sự, mong muốn của gia chủ đối với ông Công ông Táo  trước khi ngài lên đường về trời chầu Ngọc hoàng.

Mâm lễ cúng ông Công ông Táo có những gì?

Mâm lễ cúng ông Công ông Táo bao gồm các loại đồ ăn, đồ uống và hoa quả được sắp xếp trang trọng trên bàn thờ. Mâm lễ cúng ông Công ông Táo thường gồm các món sau:

• Bánh chưng/ bánh tét: đây là món ăn truyền thống của người Việt, thường được chế biến và cúng vào dịp Tết Nguyên Đán, nhưng cũng được sử dụng trong các buổi lễ cúng khác như lễ ông Công ông Táo.
• Xôi gấc: màu đỏ của gấc tượng trưng cho sự may mắn, sung túc.
• Bánh mứt: các loại bánh mứt như đậu hạt, hạt sen, kẹo dừa thường được cúng trong mâm lễ ông Công ông Táo.
• Hoa quả: các loại trái cây tươi ngon như xoài, dưa hấu, thanh long, nho, táo, cam, chanh, bưởi, chuối, khế, tắc, sầu riêng...được sắp xếp trên mâm cúng.
• Rượu: một chén rượu được đặt trên bàn thờ để cúng ông Công, ông Táo.
• Nước uống: nước trà, nước đường, nước cam, nước mía, nước dừa...được đặt trên bàn thờ để cúng ông Công, ông Táo.
• Đồ ăn như Thịt heo luộc, Gà luộc hoặc quay, nem, Canh bóng ngũ sắc hoặc Thịt kho, củ kiệu và Canh khổ qua hầm. Tùy theo gia đình và phong tục vùng miền mà đồ ăn trong mâm lễ có thể khác nhau.
• 1 quả cau lá trầu
• Tiền vàng
• Cá chép sống
• 3 mũ Táo Quân (2 đàn ông và 1 đàn bà)
• 3 bộ quần áo (2 bộ đàn ông, 1 bộ đàn bà)

Các món ăn và đồ uống được chuẩn bị trang trọng, gói gọn trong bát đĩa, đặt trên mâm cúng và chờ đợi để cúng ông Công ông Táo trong ngày lễ.

Những điều cần chú ý trong bài cúng ông Công, ông Táo

Dưới đây là những điều cần lưu ý trong khi cúng ông Công ông Táo mọi người cần biết khi thực hiện nghi lễ quan trọng này:

Cúng ông Công ông Táo phải thành tâm

Chủ gia khi cúng ông Công ông Táo phải thành tâm điểm lại những sai lầm, việc xấu đã phạm phải trong năm, đã xảy ra trong gia đình; kiểm điểm, sám hối, hứa quyết tâm sửa đổi lỗi lầm và cầu xin Táo quân tấu báo những điều tốt đẹp, mong Ngọc hoàng ban phúc cho gia đình.

Trước đây nhiều gia đình khi cúng Táo quân gọi hết con cháu đến nghe lời khấn, để cùng kiểm điểm với bố mẹ, cùng sám hối và biết phấn đấu, tu dưỡng trong năm mới. Hoặc trong bữa cơm sau lễ cúng Táo quân, ông bà, cha mẹ kể lại sự tích Táo quân và căn dặn con cháu phải ăn ở phúc đức, chăm ngoan, không được làm việc xấu, trung thực. Đây là điểm quan trọng nhất trong lễ cúng ông Công ông Táo vì nó mang tính giáo dục, tinh thần hướng thiện sâu sắc.

Phóng sinh cá chép như thế nào mới đúng và có tài lộc?

Chuẩn bị cá chép: Chọn các con cá chép có kích thước phù hợp và khỏe mạnh. Tránh chọn những con cá bệnh hoặc yếu.

Chuẩn bị nơi phóng sinh: Nơi phóng sinh nên có đủ nước để cá có thể bơi, đủ ánh sáng và không gian cho cá di chuyển.

Phóng sinh cá chép: Để phóng sinh, bạn nên bảo vệ cá bằng tay, đặt nhẹ vào nước và thả. Để tránh gây chấn thương cho cá, bạn nên thả từ từ, đảm bảo cá có thời gian thích nghi với môi trường mới.

Tuyệt đối không đứng ở thành cầu hay các điểm trên cao ném cá xuống sông, hồ, khiến cá không thể sống được. Người thả cá cũng không phóng sinh cá ở những nơi môi trường bị ô nhiễm vì cá sẽ ít cơ hội để sống sót.

Lưu ý: Bạn nên thả cá ở nơi có đủ ánh sáng và nhiều thực phẩm tự nhiên để cá có thể sinh tồn và phát triển tốt.

Không cúng tiền âm phủ

Khi cúng ông Công ông Táo, gia chủ tuyệt đối không đốt tiền âm phủ. Vì ông Công ông Táo là thần tiên, không phải là vong hồn người âm.

Ngoài ra, trong dịp này, nhiều gia đình cũng sẵn sàng bỏ hàng triệu đồng mua vàng mã về đốt. Họ tin rằng dâng mâm cao cỗ đầy sẽ được Táo quân ban nhiều phước lộc, bỏ qua những việc làm xấu trong năm.

Tuy nhiên, điều này không chỉ gây tốn kém tiền của, không có lợi ích mà còn ảnh hưởng đến môi trường.

Nên đặt mâm cúng ở nơi trang trọng

Theo dân gian, ông Táo là các vị thần bếp nên một số người cho rằng nên đặt mâm cơm và đồ lễ cúng ông Công ông Táo ở dưới bếp. Tuy nhiên, theo phân tích của các chuyên gia phong thủy, khi thực hiện lễ cúng ông Công ông Táo, nên thắp hương trên ban thờ của gia đình.

Về ý nghĩa tâm linh, ban thờ được coi là nơi kết nối giữa hai thế giới âm dương, giữa người trần với các vị thần linh, do đó khi tiến hành thờ cúng, gia chủ chỉ được phép dâng đồ lễ và cầu thỉnh tại chính bàn thờ của gia đình.