Thanh toán sau khi công chứng xong hợp đồng mua bán có được không?

1. Công chứng có chức năng gì?

Công chứng là quá trình xác nhận tính chính xác và hợp pháp của một văn bản, thông tin, hoặc sự kiện bằng cách chứng nhận chúng trước một công chứng viên – người có thẩm quyền do Nhà nước cấp phép. Công chứng viên có vai trò quan trọng trong đảm bảo tính pháp lý, minh bạch của các giao dịch, văn bản quan trọng và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên tham gia.

Quy trình công chứng thường gồm các bước như kiểm tra tính hợp lệ của giấy tờ, đối chiếu thông tin, và sau đó công chứng viên đặt chữ ký, con dấu xác nhận lên văn bản. Công chứng có thể áp dụng cho nhiều loại tài liệu như hợp đồng mua bán, văn bản xác nhận danh tính, hợp đồng vay vốn, di chúc, và các giao dịch liên quan đến quyền lợi và nghĩa vụ pháp lý của các bên.

Công chứng mang lại nhiều lợi ích quan trọng trong giao dịch pháp lý như:

• Đảm bảo tính pháp lý: Giúp các văn bản, hợp đồng có giá trị pháp lý và được chứng nhận hợp pháp trước pháp luật.
• Bảo vệ quyền lợi các bên: Trong các hợp đồng kinh doanh hoặc mua bán, công chứng giúp đảm bảo quyền lợi và giảm thiểu rủi ro tranh chấp.
• Chứng thực thông tin cá nhân: Công chứng còn xác nhận tính chính xác của các thông tin cá nhân, giúp tránh gian lận danh tính.
• Chứng nhận giao dịch bất động sản: Công chứng trong giao dịch bất động sản giúp xác nhận quyền sở hữu và chuyển nhượng hợp pháp.
• Đối chiếu thông tin: Công chứng giúp đối chiếu và xác thực thông tin, giảm thiểu rủi ro pháp lý và xung đột sau này.

Ví dụ: Khi mở tài khoản ngân hàng mới, người dùng cần công chứng chứng minh nhân dân để xác minh danh tính và đảm bảo tính xác thực của thông tin cá nhân.

2. Có được thanh toán sau khi công chứng xong hợp đồng mua bán không?

Thanh toán sau khi công chứng hợp đồng mua bán phụ thuộc vào sự thỏa thuận giữa các bên trong giao dịch. Theo Điều 116 Bộ luật Dân sự 2015, giao dịch dân sự là hợp đồng hoặc hành vi pháp lý đơn phương nhằm làm phát sinh, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự. Pháp luật cho phép các bên tự do thỏa thuận về thời điểm thanh toán trong hợp đồng mua bán, miễn là đảm bảo tuân thủ nguyên tắc tự nguyện, hợp pháp và không vi phạm quy định pháp luật.

Trong các giao dịch mua bán, nếu các bên đã thống nhất thanh toán sau khi công chứng, thì quy định tại Điều 208 Bộ luật Dân sự 2015 yêu cầu nghĩa vụ thanh toán phải được thực hiện đầy đủ, đúng thời hạn, đúng địa điểm và phương thức đã thỏa thuận.

Ví dụ, trong giao dịch bất động sản, các bên có thể ghi rõ các điều khoản thanh toán trong hợp đồng mua bán và tuân thủ chặt chẽ các điều khoản này.

3. Việc thanh toán sau khi công chứng xong hợp đồng mua bán có gây bất lợi cho người bán hoặc người mua không?

Việc thanh toán sau khi công chứng xong hợp đồng mua bán có thể tạo sự an toàn cho cả hai bên, nhưng cũng tiềm ẩn một số rủi ro nếu không có các biện pháp phòng ngừa. Nếu các bên có mối quan hệ tin tưởng lẫn nhau, việc thanh toán sau khi công chứng sẽ diễn ra thuận lợi. Tuy nhiên, nếu một trong hai bên có ý định lừa đảo hoặc không tuân thủ đúng cam kết, giao dịch có thể gặp rủi ro.

Thông thường, để thực hiện việc chuyển quyền sở hữu tài sản, các bên phải công chứng hợp đồng và hoàn tất thủ tục đăng ký với cơ quan nhà nước. Chẳng hạn, khi mua bán nhà đất, sau khi công chứng xong hợp đồng, các bên cần phải nộp thuế thu nhập cá nhân và lệ phí trước bạ trước khi được sang tên theo khoản 4 Điều 95 Luật Đất đai 2013.

Nếu thanh toán ngay sau công chứng mà không có thỏa thuận về nghĩa vụ của các bên, giao dịch có thể không an toàn nếu một trong hai bên vi phạm cam kết. Ví dụ, bên bán có thể không nộp thuế thu nhập cá nhân hoặc bên mua không thực hiện thanh toán đầy đủ.

Ví dụ thực tế: Một cặp vợ chồng mua nhà đất trị giá 2,6 tỷ đồng và đã đặt cọc sau khi kiểm tra quy hoạch. Sau khi công chứng, họ thanh toán toàn bộ tiền và chờ đăng ký sang tên. Tuy nhiên, hồ sơ bị trả lại do sai lệch diện tích trên sổ, và cần sự hỗ trợ của chủ cũ để chỉnh sửa. Trong tình huống này, người bán đã nhận tiền nên không còn nghĩa vụ hỗ trợ, và chi phí phát sinh thuộc về người mua.

Do vậy, khi ký hợp đồng mua bán, các bên nên ghi rõ các điều khoản thanh toán, bao gồm:

• Số tiền cần thanh toán và thời gian thanh toán
• Phương thức thanh toán
• Các đợt thanh toán (nếu có)
• Nghĩa vụ của các bên trước khi chuyển quyền sở hữu
• Phạt vi phạm và bồi thường thiệt hại nếu không thực hiện đúng cam kết

Sau khi công chứng và ghi rõ các điều khoản thanh toán, nếu một trong các bên không thực hiện nghĩa vụ, bên còn lại có quyền khởi kiện để yêu cầu bồi thường.

4. Kết luận

Thanh toán sau khi công chứng hợp đồng là quy trình phổ biến và có tính an toàn, nhưng các bên vẫn cần thực hiện cẩn thận, thỏa thuận đầy đủ trong hợp đồng để bảo vệ quyền lợi và tuân thủ quy định pháp luật.