Chữ kí của các bên trong biên bản vi phạm hành chính

1. Các chủ thể bắt buộc phải ký vào biên bản xử phạt vi phạm hành chính

Theo khoản 4 Điều 58 của Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012, được sửa đổi, bổ sung bởi Luật Xử lý vi phạm hành chính sửa đổi 2020, những người sau đây phải ký vào biên bản vi phạm hành chính:

• Người lập biên bản: Là cán bộ có thẩm quyền thực hiện lập biên bản theo quy định pháp luật, bao gồm:

  • Công chức, viên chức đang thi hành công vụ trong lĩnh vực quản lý nhà nước được giao.
  • Người thuộc lực lượng vũ trang (như Công an nhân dân, Quân đội nhân dân) khi thực hiện nhiệm vụ.
  • Người làm công tác cơ yếu khi được giao nhiệm vụ.
  • Các chỉ huy phương tiện vận chuyển như thuyền trưởng, trưởng tàu hoặc người đại diện hợp pháp khi được ủy quyền lập biên bản.

• Người vi phạm hoặc đại diện tổ chức vi phạm: Là cá nhân hoặc đại diện tổ chức có hành vi vi phạm bị ghi nhận trong biên bản.

• Lưu ý đặc biệt:

  • Trong trường hợp người vi phạm hoặc đại diện tổ chức vi phạm từ chối ký, cán bộ lập biên bản phải ghi rõ lý do từ chối vào biên bản. Khi đó, đại diện chính quyền địa phương hoặc người chứng kiến có thể ký xác nhận việc không ký của người vi phạm.
  • Biên bản sau khi lập phải giao lại cho người vi phạm hoặc đại diện tổ chức vi phạm một bản để họ nắm được nội dung vi phạm và yêu cầu xử lý.

Ví dụ: Khi cảnh sát giao thông lập biên bản đối với hành vi vượt đèn đỏ của người điều khiển xe máy, biên bản phải có chữ ký của người vi phạm và cán bộ lập biên bản.

2. Các trường hợp ngoại lệ không yêu cầu chữ ký vào biên bản

Trong một số tình huống, người vi phạm hoặc đại diện tổ chức vi phạm không bắt buộc phải ký vào biên bản vi phạm hành chính. Theo khoản 7 Điều 58 của Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012 và Luật sửa đổi 2020, những trường hợp ngoại lệ bao gồm:

• Do lý do sức khỏe hoặc khách quan khác:

  • Người vi phạm hoặc đại diện tổ chức vi phạm không thể ký do sức khỏe yếu, tai nạn, hoặc các tình huống bất khả kháng như thiên tai, hỏa hoạn.
  • Trường hợp người vi phạm không có khả năng giao tiếp hoặc không hiểu tiếng Việt, hoặc hoàn cảnh lập biên bản không cho phép việc ký (như trên đường giao thông hẻo lánh).

• Do cố tình trốn tránh việc ký vào biên bản:

  • Người vi phạm có hành vi trốn tránh, từ chối ký mà không có lý do hợp lý, hoặc có hành vi gây khó khăn cho cán bộ lập biên bản.

  Lưu ý: Trong trường hợp không thể ký do lý do sức khỏe hoặc khách quan, cán bộ lập biên bản phải ghi chú chi tiết lý do vào biên bản và tiến hành xác minh. Nếu người vi phạm cố tình trốn tránh việc ký, có thể áp dụng các biện pháp cưỡng chế và xử lý vi phạm hành chính.

• Trường hợp có người chứng kiến, người bị thiệt hại hoặc đại diện tổ chức bị thiệt hại:

  • Những người này ký xác nhận nội dung biên bản, đảm bảo tính khách quan và chính xác trong các tình huống liên quan đến nhiều bên và nhằm bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan.

• Trường hợp lập và gửi biên bản bằng phương thức điện tử:

  • Nếu cơ quan có thẩm quyền và người vi phạm đáp ứng các điều kiện về cơ sở hạ tầng và kỹ thuật để lập và gửi biên bản điện tử, quy trình lập biên bản sẽ diễn ra hoàn toàn trên nền tảng số. Người vi phạm sẽ nhận biên bản qua hệ thống thông tin hoặc phương tiện điện tử, có quyền kiểm tra, tải và phản hồi ý kiến trong thời hạn quy định.
  • Nếu người vi phạm không phản hồi, biên bản điện tử được coi là hợp lệ và có giá trị pháp lý tương đương với biên bản giấy.

• Trường hợp người vi phạm không có mặt tại nơi vi phạm hoặc không thể ký:

  • Trong tình huống này, biên bản phải có chữ ký của đại diện chính quyền địa phương hoặc ít nhất một người chứng kiến xác nhận việc người vi phạm không ký được biên bản.
  • Lý do khách quan như tai nạn, bệnh tật hoặc thiên tai khiến người vi phạm không thể ký cũng sẽ được cán bộ lập biên bản ghi nhận và lập biên bản theo trình tự cưỡng chế.

• Người vi phạm là người chưa thành niên:

  • Biên bản phải có chữ ký của cha mẹ, người giám hộ hoặc giáo viên. Nếu các đối tượng này không có mặt, cần có chữ ký của đại diện chính quyền địa phương tại nơi xảy ra vi phạm.

3. Quy định về việc ký vào biên bản xử phạt vi phạm hành chính

Điều 58 Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012 sửa đổi 2020 quy định về việc ký vào biên bản vi phạm hành chính như sau:

• Số lượng biên bản:

  • Biên bản vi phạm hành chính phải lập ít nhất thành 2 bản có giá trị pháp lý như nhau.

• Chủ thể ký vào biên bản:

  • Người lập biên bản: Là người có thẩm quyền theo quy định pháp luật.
  • Người vi phạm hoặc đại diện tổ chức vi phạm: Cá nhân vi phạm sẽ tự ký vào biên bản, còn tổ chức vi phạm thì đại diện hợp pháp của tổ chức ký.
  • Người chứng kiến (nếu có): Giúp xác nhận tính chính xác của nội dung biên bản và đảm bảo khách quan.

• Yêu cầu đối với chữ ký:

  • Chữ ký phải rõ ràng và ghi rõ họ tên, chức vụ người ký để xác định người chịu trách nhiệm về nội dung ghi trong biên bản.

• Trường hợp ngoại lệ không ký:

  • Nếu người vi phạm không ký, biên bản phải có chữ ký của đại diện chính quyền hoặc người chứng kiến. Biên bản điện tử yêu cầu chữ ký số hoặc xác thực điện tử từ người vi phạm, và hệ thống thông tin phải đảm bảo an toàn.

• Các quyền lợi của người liên quan:

  • Các bên liên quan được quyền xem, tra cứu và tải về biên bản cũng như phản hồi ý kiến, đảm bảo tính minh bạch và bảo vệ quyền lợi trong quá trình xử lý vi phạm hành chính.

Việc ký biên bản vi phạm hành chính là bước quan trọng để ghi nhận và xác minh thông tin vi phạm, giúp quy trình xử lý vi phạm hành chính diễn ra minh bạch và hiệu quả, đảm bảo quyền lợi và nghĩa vụ của các bên liên quan.