Có bắt buộc phải có kế toán trưởng đối với doanh nghiệp nhỏ không?

Tuy nhiên, với doanh nghiệp nhỏ hoặc siêu nhỏ, liệu việc bổ nhiệm kế toán trưởng có phải là yêu cầu bắt buộc? Hãy cùng tìm hiểu các quy định pháp luật và những điều cần lưu ý liên quan đến vị trí kế toán trưởng để hiểu rõ hơn.

1. Doanh Nghiệp Nhỏ Có Bắt Buộc Phải Có Kế Toán Trưởng Không?

Theo quy định tại Điều 20, Nghị định 174/2016/NĐ-CP, mọi đơn vị kế toán đều phải bố trí kế toán trưởng, trừ các trường hợp được miễn trừ theo luật định. Cụ thể:

• Bố trí kế toán trưởng: Tất cả các đơn vị kế toán, bao gồm doanh nghiệp nhỏ và vừa, đều phải bố trí kế toán trưởng. Tuy nhiên, trong trường hợp doanh nghiệp không thể bổ nhiệm ngay lập tức, có thể bố trí người phụ trách kế toán hoặc thuê dịch vụ kế toán trưởng trong thời gian tối đa 12 tháng. Sau thời gian này, doanh nghiệp bắt buộc phải bổ nhiệm kế toán trưởng chính thức.

• Phụ trách kế toán: Đối với các đơn vị kế toán thuộc lĩnh vực nhà nước, nếu chỉ có một người làm kế toán hoặc kiêm nhiệm, chỉ cần bổ nhiệm người phụ trách kế toán mà không cần bổ nhiệm kế toán trưởng. Đối với doanh nghiệp siêu nhỏ (được quy định theo luật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa), chỉ cần bổ nhiệm người phụ trách kế toán mà không bắt buộc có kế toán trưởng.

• Thời hạn bổ nhiệm: Đối với các đơn vị thuộc lĩnh vực kế toán nhà nước, thời hạn bổ nhiệm kế toán trưởng tối đa là 5 năm. Sau thời hạn này, cần thực hiện quy trình bổ nhiệm lại. Đối với các đơn vị khác, thời hạn bổ nhiệm phụ trách kế toán cũng là 5 năm.

• Bàn giao khi thay đổi: Khi có sự thay đổi về vị trí kế toán trưởng hoặc phụ trách kế toán, người đại diện pháp luật của đơn vị kế toán cần tổ chức bàn giao công việc và tài liệu kế toán giữa các bên. Điều này đảm bảo tính liên tục và minh bạch trong hoạt động kế toán của doanh nghiệp.

Như vậy, doanh nghiệp siêu nhỏ không bắt buộc phải bổ nhiệm kế toán trưởng, nhưng vẫn cần bố trí người phụ trách kế toán để đảm bảo tuân thủ pháp luật.

2. Kế Toán Trưởng Có Thể Làm Nhiều Công Ty Và Ký Nhiều Hồ Sơ Không?

Theo quy định tại Điều 19, Bộ luật Lao động 2019, người lao động được phép giao kết nhiều hợp đồng lao động với nhiều người sử dụng lao động khác nhau. Điều này cũng áp dụng cho kế toán trưởng.

+ Giao kết nhiều hợp đồng lao động:

• Người lao động có thể làm việc cho nhiều công ty cùng lúc, miễn là đảm bảo thực hiện đầy đủ các trách nhiệm đã giao kết trong từng hợp đồng.
• Khi làm việc ở nhiều nơi, kế toán trưởng cần tuân thủ quy định của từng doanh nghiệp, đặc biệt là các tiêu chuẩn về thời gian và chất lượng công việc.

+ Tham gia bảo hiểm:

• Trong trường hợp giao kết nhiều hợp đồng lao động, kế toán trưởng phải tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và bảo hiểm thất nghiệp tại nơi có mức lương cao nhất. Các hợp đồng lao động còn lại sẽ không bắt buộc tham gia bảo hiểm.

Pháp luật về kế toán hiện hành không có quy định nào cấm việc một người làm kế toán trưởng tại nhiều công ty. Vì vậy, kế toán trưởng có thể làm việc cho nhiều đơn vị, ký hồ sơ của nhiều công ty, miễn sao đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn và trách nhiệm của mình.

3. Quyền Hạn Và Trách Nhiệm Của Kế Toán Trưởng

Kế toán trưởng giữ vai trò lãnh đạo trong hệ thống kế toán của doanh nghiệp, với nhiệm vụ tổ chức và giám sát công việc kế toán, đảm bảo tuân thủ đúng quy định pháp luật. Theo Khoản 1, Điều 53, Luật Kế toán 2015, kế toán trưởng có các quyền hạn và trách nhiệm chính sau:

+ Trách nhiệm chính:

• Tổ chức và vận hành bộ máy kế toán, phân công nhiệm vụ cho các nhân viên kế toán một cách hợp lý.
• Giám sát, thực hiện các quy trình và lập báo cáo tài chính theo đúng chế độ kế toán và chuẩn mực kế toán.
• Đối thoại và làm việc với cơ quan kiểm toán khi cần thiết, đảm bảo sự minh bạch và tuân thủ pháp luật.

+ Quyền hạn:

• Quyền độc lập về chuyên môn và nghiệp vụ kế toán, cho phép đưa ra ý kiến chuyên môn mà không bị chi phối bởi người quản lý.
• Đưa ra ý kiến về việc tuyển dụng, thuyên chuyển, tăng lương hoặc kỷ luật các nhân viên kế toán.
• Yêu cầu các phòng ban cung cấp đầy đủ tài liệu liên quan đến hoạt động kế toán.
• Báo cáo các sai phạm về tài chính, kế toán cho cấp quản lý hoặc cơ quan chức năng khi cần thiết.

4. Xử Phạt Khi Doanh Nghiệp Không Bố Trí Kế Toán Trưởng

Theo quy định tại Điểm a, Khoản 2, Điều 17, Nghị định 41/2018/NĐ-CP, hành vi không bố trí kế toán trưởng sẽ bị xử phạt hành chính từ 10 triệu đến 20 triệu đồng. Điều này áp dụng trong các trường hợp sau:

• Không tổ chức bộ máy kế toán theo quy định.
• Không bố trí người làm kế toán trưởng hoặc thuê dịch vụ kế toán trưởng.
• Không đảm bảo việc thực hiện các quy định liên quan đến tổ chức và vận hành hệ thống kế toán.

Mức phạt này nhằm răn đe và yêu cầu các doanh nghiệp tuân thủ đầy đủ nghĩa vụ pháp lý trong việc bố trí nhân sự kế toán, đảm bảo hệ thống kế toán hoạt động hiệu quả và đúng luật.

Kết Luận

Doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ có thể không cần bổ nhiệm kế toán trưởng nhưng vẫn phải đảm bảo có người phụ trách kế toán để tuân thủ quy định. Việc hiểu rõ trách nhiệm, quyền hạn của kế toán trưởng cũng như các chế tài xử phạt sẽ giúp doanh nghiệp duy trì hoạt động kế toán minh bạch và hiệu quả. Nếu có khó khăn trong việc bố trí nhân sự kế toán, doanh nghiệp có thể cân nhắc sử dụng các dịch vụ kế toán trưởng chuyên nghiệp để đáp ứng yêu cầu pháp lý một cách tối ưu.