Kế Toán Trưởng Trong Công Ty Cổ Phần: Vai Trò, Quy Định và Trách Nhiệm

Với vai trò này, kế toán trưởng không chỉ tham gia quản lý các chính sách tài chính mà còn trực tiếp điều phối và thực hiện các chiến lược tài chính, kế toán nhằm đảm bảo hoạt động của doanh nghiệp được minh bạch và hiệu quả.

1. Phó giám đốc công ty cổ phần có được làm kế toán trưởng không?

Theo quy định tại khoản 3 Điều 19 Nghị định 174/2016/NĐ-CP, có nhiều trường hợp người lao động không được phép làm kế toán, đặc biệt đối với các vị trí quản lý như phó giám đốc. Cụ thể:

• Trường hợp 1: Những đối tượng bị cấm làm kế toán được quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 52 Luật Kế toán. Những điều khoản này thường áp dụng cho các cá nhân bị pháp luật cấm đảm nhiệm công việc kế toán vì lý do vi phạm pháp luật hoặc không đáp ứng đủ các tiêu chuẩn, điều kiện cần thiết.

• Trường hợp 2: Quy định nghiêm cấm người thân của các vị trí quản lý như người đại diện pháp luật, giám đốc, tổng giám đốc, hoặc các cấp phó (bao gồm phó giám đốc, phó tổng giám đốc phụ trách tài chính-kế toán) được tham gia công việc kế toán trong cùng một đơn vị. Điều này nhằm ngăn ngừa xung đột lợi ích, đảm bảo tính minh bạch. Tuy nhiên, quy định này có một số ngoại lệ, như doanh nghiệp tư nhân hoặc các công ty thuộc diện siêu nhỏ không có vốn nhà nước, được quy định trong luật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa.

• Trường hợp 3: Những người đảm nhận vai trò quản lý, điều hành khác như thủ kho, thủ quỹ, hoặc các cá nhân trực tiếp mua bán tài sản trong doanh nghiệp cũng không được phép tham gia công việc kế toán. Ngoại lệ vẫn áp dụng với doanh nghiệp tư nhân và doanh nghiệp siêu nhỏ.

Dựa trên quy định tại khoản 24 Điều 4 Luật Doanh nghiệp 2020, người quản lý doanh nghiệp được xác định rất rộng, bao gồm các vị trí từ chủ sở hữu, thành viên hợp danh, đến các giám đốc, tổng giám đốc hoặc cá nhân giữ chức danh quản lý được quy định trong Điều lệ công ty.

Nếu phó giám đốc được liệt kê là người quản lý trong Điều lệ công ty, thì cá nhân đó sẽ không được phép giữ vai trò kế toán trưởng nhằm tránh xung đột quyền lợi. Ngược lại, nếu Điều lệ không quy định phó giám đốc là người quản lý, họ có thể đảm nhận vị trí kế toán trưởng nếu đáp ứng đủ điều kiện chuyên môn, kinh nghiệm.

2. Kế toán trưởng công ty cổ phần có phải là người đứng đầu bộ máy kế toán không?

Theo Điều 53 Luật Kế toán 2015, vai trò và nhiệm vụ của kế toán trưởng trong các doanh nghiệp, đặc biệt là công ty cổ phần, được quy định rõ ràng như sau:

• Khoản 1: Kế toán trưởng là người đứng đầu bộ máy kế toán, có trách nhiệm tổ chức, điều hành và đảm bảo hoạt động kế toán trong doanh nghiệp. Để đảm nhận vai trò này, kế toán trưởng cần có kiến thức sâu rộng và kỹ năng quản lý tốt để điều phối công việc hiệu quả.

• Khoản 2: Trong các doanh nghiệp do Nhà nước sở hữu trên 50% vốn điều lệ, kế toán trưởng không chỉ điều hành công việc kế toán mà còn hỗ trợ giám sát tài chính cho người đại diện pháp luật. Đây là một vai trò quan trọng, giúp đảm bảo tính minh bạch trong quản lý tài chính.

• Khoản 3: Kế toán trưởng chịu sự quản lý trực tiếp từ người đại diện pháp luật của công ty. Đồng thời, họ cũng chịu sự kiểm tra, giám sát từ kế toán trưởng ở cấp trên (nếu có). Sự phối hợp này đảm bảo đồng bộ hóa và minh bạch ở mọi cấp bậc quản lý.

• Khoản 4: Trong trường hợp kế toán trưởng vắng mặt hoặc không thể thực hiện nhiệm vụ, đơn vị kế toán có thể cử người phụ trách kế toán thay thế. Người này cũng phải đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn và điều kiện theo quy định pháp luật.

Tóm lại, kế toán trưởng chính là người đứng đầu bộ phận kế toán trong công ty cổ phần, chịu trách nhiệm tổ chức và giám sát toàn bộ hoạt động kế toán. Đây là một vị trí then chốt, ảnh hưởng lớn đến sự minh bạch và hiệu quả trong quản lý tài chính của doanh nghiệp.

3. Quy định về trách nhiệm của kế toán trưởng công ty cổ phần

Căn cứ khoản 1 Điều 55 Luật Kế toán 2015, kế toán trưởng trong công ty cổ phần đảm nhiệm nhiều trách nhiệm và quyền lợi quan trọng như sau:

• Tuân thủ pháp luật kế toán và tài chính: Kế toán trưởng phải đảm bảo rằng mọi hoạt động kế toán trong doanh nghiệp tuân thủ đúng các quy định pháp luật hiện hành, từ việc ghi chép, hạch toán đến báo cáo tài chính.

• Tổ chức và quản lý bộ máy kế toán: Họ có trách nhiệm tổ chức, điều hành đội ngũ kế toán nhằm đảm bảo hoạt động tài chính được thực hiện minh bạch, hiệu quả.

• Lập báo cáo tài chính: Kế toán trưởng chịu trách nhiệm lập các báo cáo tài chính tuân thủ chế độ kế toán và chuẩn mực kế toán. Điều này không chỉ giúp cung cấp thông tin chính xác cho các bên liên quan mà còn là cơ sở để đưa ra các quyết định chiến lược của doanh nghiệp.

Ngoài ra, trong một số trường hợp cụ thể, kế toán trưởng còn có vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ giám sát và đảm bảo sự minh bạch tài chính trong công ty.

Kết luận

Với những vai trò và trách nhiệm quan trọng, kế toán trưởng không chỉ là người tổ chức, điều hành công việc kế toán mà còn đóng góp vào sự minh bạch và bền vững tài chính của doanh nghiệp. Việc tuân thủ các quy định pháp luật liên quan đến kế toán trưởng và các vị trí quản lý liên quan sẽ giúp doanh nghiệp hoạt động một cách hiệu quả và minh bạch hơn, đồng thời tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển lâu dài.