Theo luật mới khi nào được tha tù trước thời hạn có điều kiện?

- Câu hỏi: Thưa luật sư, em tôi ba năm trước bị kết án tù về tội cướp tài sản, tòa xử 5 năm tù. Trong các đợt ở trại, em tôi luôn chấp hành tốt các quy định và đều đạt khá trở lên. Vậy cho tôi hỏi điều kiện để tha tù trước hạn có điều kiện là gì và một số vấn đề khác liên quan đến tha tù trước hạn có điều kiện? Cảm ơn.

- Trả lời:

Dưới đây là thông tin về điều kiện tha tù trước thời hạn có điều kiện theo quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi 2017) và Nghị quyết 01/2018/NQ-HĐTP:

1. Tha tù trước thời hạn có điều kiện là gì?

Tha tù trước thời hạn có điều kiện là biện pháp do Tòa án quyết định áp dụng đối với người đang chấp hành án tù, khi người đó có đủ điều kiện theo quy định của Bộ luật Hình sự. Mục đích của biện pháp này là không buộc người phạm tội tiếp tục chấp hành án tại cơ sở giam giữ mà vẫn tạo điều kiện cho họ tái hòa nhập xã hội.

2. Điều kiện tha tù trước thời hạn có điều kiện

Theo Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi 2017), các điều kiện để một người đủ điều kiện tha tù trước hạn gồm:

• Phạm tội lần đầu.
• Có ý thức cải tạo tốt và đạt yêu cầu từ khá trở lên trong các kỳ xếp loại chấp hành án phạt tù.
• Chấp hành ít nhất một phần ba thời hạn phạt tù đối với người dưới 18 tuổi.
• Có nơi cư trú rõ ràng, được xác định cụ thể theo quy định của Luật Cư trú.

3. Điều kiện tha tù trước thời hạn có điều kiện cho một số trường hợp đặc biệt

Người đang chấp hành án về tội phạm nghiêm trọng, rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng có thể được xét tha tù trước thời hạn nếu đáp ứng các điều kiện sau:

• Được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù.
• Phạm tội lần đầu hoặc được coi là phạm tội lần đầu (chưa có tiền án, hoặc đã được miễn trách nhiệm hình sự, giáo dục tại trường giáo dưỡng, hoặc được coi là không có án tích).
• Tiến bộ trong cải tạo với mức xếp loại chấp hành án từ khá trở lên trong các quý liên tục liền kề trước thời điểm xét tha tù, cụ thể như sau:
  • Án chung thân đã giảm xuống tù có thời hạn: ít nhất 20 quý liên tục đạt khá trở lên.
  • Tù 20–30 năm: ít nhất 16 quý liên tục đạt khá trở lên.
  • Tù 15–20 năm: ít nhất 12 quý liên tục đạt khá trở lên.
  • Tù 10–15 năm: ít nhất 8 quý liên tục đạt khá trở lên.
  • Tù 5–10 năm: ít nhất 6 quý liên tục đạt khá trở lên.
  • Tù 3–5 năm: ít nhất 4 quý liên tục đạt khá trở lên.
  • Tù dưới 3 năm: ít nhất 2 quý liên tục đạt khá trở lên.
• Có nơi cư trú rõ ràng.
• Đã chấp hành xong các hình phạt bổ sung (tiền phạt, án phí, bồi thường thiệt hại) hoặc có quyết định miễn chấp hành từ cơ quan thi hành án.
• Đã chấp hành ít nhất một phần hai mức án còn lại (hoặc ít nhất 15 năm nếu án chung thân được giảm xuống).

Ví dụ: Nếu một người đang chấp hành án 14 năm và đã chấp hành được 7 năm, phải đạt đủ 8 quý liền kề đạt loại khá trở lên để đủ điều kiện xét tha tù.

4. Quy định về hủy bỏ quyết định tha tù trước hạn

Trong thời gian thử thách, nếu người được tha tù cố ý vi phạm nghĩa vụ hoặc bị xử phạt hành chính từ hai lần trở lên, Tòa án có thể hủy bỏ quyết định tha tù và buộc người đó chấp hành phần án tù còn lại.

5. Điều kiện rút ngắn thời gian thử thách

Người được tha tù có thể xin rút ngắn thời gian thử thách khi:

• Đã chấp hành ít nhất một nửa thời gian thử thách.
• Có tiến bộ và thành tích trong lao động hoặc được cơ quan cấp tỉnh khen thưởng.

6. Mức rút ngắn thời gian thử thách

Mỗi năm người được tha tù có thể được xét rút ngắn từ 3 tháng đến 2 năm. Nếu thời gian thử thách còn lại dưới 3 tháng, Tòa án có thể quyết định rút ngắn toàn bộ thời gian còn lại.

Kết luận: Trường hợp của em bạn có thể được xét tha tù trước hạn nếu đạt các điều kiện về cải tạo tốt, chấp hành một phần án tù và có nơi cư trú rõ ràng. Việc xét tha tù trước thời hạn có điều kiện cần sự xem xét kỹ lưỡng từ phía Tòa án để đảm bảo an ninh, trật tự xã hội.