Có bị xử lý tội gây rối trật tự công cộng khi đeo băng rôn đòi nợ lên người không?

1. Sử Dụng Băng Rôn Đòi Nợ Có Bị Truy Cứu Trách Nhiệm Hình Sự Không?

Theo Hiến pháp năm 2013, công dân Việt Nam có quyền tự do ngôn luận, hội họp, biểu tình và bày tỏ ý kiến công khai. Điều này đồng nghĩa với việc sử dụng băng rôn hay biểu ngữ không vì mục đích quảng cáo hoặc thương mại được pháp luật Việt Nam bảo vệ trong nhiều trường hợp. Tuy nhiên, quyền này cần tuân theo các quy định về an ninh trật tự công cộng. Cụ thể, nếu chủ nợ đeo băng rôn với nội dung yêu cầu trả nợ mà không gây mất trật tự công cộng, không vi phạm các điều cấm của pháp luật, thì hành vi này được coi là hợp pháp.

Tuy nhiên, trong trường hợp hành động đeo băng rôn đòi nợ gây ra những hậu quả nhất định hoặc có biểu hiện quấy rối nơi công cộng, chủ nợ có thể bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc thậm chí bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Theo quy định tại Điều 318 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), nếu hành vi đòi nợ bằng cách đeo băng rôn tại nơi công cộng gây rối loạn trật tự và an toàn xã hội, thì người thực hiện có thể bị xem xét xử lý hình sự về tội gây rối trật tự công cộng.

- Các Yếu Tố Cấu Thành Tội Gây Rối Trật Tự Công Cộng

Để bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội gây rối trật tự công cộng, hành vi của người đeo băng rôn đòi nợ phải thỏa mãn một số yếu tố cấu thành như sau:

• Chủ thể: Người thực hiện hành vi phải đủ 16 tuổi trở lên và có khả năng chịu trách nhiệm hình sự.
• Khách thể: Hành vi xâm phạm trật tự, an toàn công cộng, thậm chí có thể gây tổn hại đến sức khỏe, tài sản của người khác.
• Mặt chủ quan: Hành vi thực hiện với lỗi cố ý, có động cơ làm mất trật tự công cộng.
• Mặt khách quan: Phải có những hành động cụ thể như gây rối ở những nơi công cộng (chợ, công viên, nhà ga…), có lời lẽ thô tục, hoặc sử dụng vũ lực gây hư hỏng tài sản công hoặc của người khác. Đặc biệt, nếu hành vi gây hậu quả nghiêm trọng như ách tắc giao thông, ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của cơ quan nhà nước, tổ chức kinh tế hoặc gây thiệt hại về tài sản từ 10 triệu đồng trở lên, người vi phạm có thể bị xử lý hình sự.

2. Hình Phạt Hình Sự Đối Với Hành Vi Đeo Băng Rôn Đòi Nợ

Nếu hành vi đeo băng rôn đòi nợ thỏa mãn các yếu tố cấu thành tội phạm và gây ảnh hưởng tiêu cực đến an ninh, trật tự công cộng, chủ nợ có thể phải đối mặt với hình phạt hình sự theo Điều 318 Bộ luật Hình sự. Cụ thể, các mức phạt gồm:

• Phạt tiền từ 5 triệu đến 50 triệu đồng, hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm, hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm đối với cá nhân gây rối trật tự công cộng, làm ảnh hưởng xấu đến an ninh và an toàn xã hội.
• Phạt tù từ 2 năm đến 7 năm nếu có tình tiết tăng nặng như tổ chức có quy mô lớn, sử dụng vũ khí hoặc hành vi phá hoại, xúi giục người khác gây rối, hoặc hành hung những người can thiệp bảo vệ trật tự.

Như vậy, nếu chủ nợ sử dụng loa kéo, tổ chức đông người tham gia, có lời lẽ thô tục xúc phạm người khác tại nơi công cộng hoặc hành hung người can ngăn, thì hành vi này có thể bị coi là gây rối trật tự công cộng và sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

3. Xử Phạt Hành Chính Đối Với Hành Vi Sử Dụng Băng Rôn Đòi Nợ

Ngoài hình phạt hình sự, hành vi sử dụng băng rôn đòi nợ trong một số trường hợp cụ thể có thể bị xử phạt hành chính theo Nghị định 144/2021/NĐ-CP:

• Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300 nghìn đồng đến 500 nghìn đồng đối với hành vi đeo băng rôn gây mất trật tự tại các khu vực công cộng như khu dân cư, nơi biểu diễn nghệ thuật, thể thao.
• Phạt tiền từ 1 triệu đồng đến 2 triệu đồng nếu tụ tập đông người tại nơi công cộng để đòi nợ, gây mất trật tự công cộng.
• Phạt tiền từ 2 triệu đồng đến 3 triệu đồng nếu hành vi đeo băng rôn có tính chất xúc phạm, bôi nhọ danh dự của người khác.
• Phạt tiền từ 3 triệu đồng đến 5 triệu đồng nếu chủ nợ tổ chức thuê, xúi giục người khác đeo băng rôn để gây mất trật tự công cộng.
• Phạt tiền từ 5 triệu đồng đến 8 triệu đồng đối với các hành vi cố ý gây thương tích hoặc tổn hại sức khỏe người khác khi đòi nợ bằng băng rôn, nhưng chưa đủ để truy cứu trách nhiệm hình sự.

Những mức phạt này nhằm ngăn chặn tình trạng lợi dụng đeo băng rôn để đòi nợ mà gây ảnh hưởng đến an ninh và trật tự xã hội.

4. Lời Kết

Tóm lại, việc sử dụng băng rôn đòi nợ nếu thực hiện đúng luật và không gây ảnh hưởng đến trật tự công cộng sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên, nếu hành động này vượt quá giới hạn cho phép và có dấu hiệu gây mất an ninh trật tự, chủ nợ có thể phải đối diện với hình phạt hành chính hoặc thậm chí hình sự.