Có được hưởng án treo khi phạm tội gây rối trật tự công cộng không?

1. Gây rối trật tự công cộng được hiểu như thế nào?

Gây rối trật tự công cộng là hành vi gây ảnh hưởng tiêu cực đến an ninh, trật tự, và an toàn xã hội, và thậm chí có thể gây ra thiệt hại về lợi ích của nhà nước hoặc xâm phạm đến quyền lợi của tổ chức, cá nhân. Theo quan điểm pháp luật, gây rối trật tự công cộng là hành vi tạo ra tình trạng hỗn loạn, xáo trộn, khiến trật tự chung bị xáo trộn hoặc mất đi sự ổn định.

Hành vi này có thể bao gồm nhiều hoạt động khác nhau, như tổ chức biểu tình không hợp pháp, xâm phạm tài sản công, gây mất trật tự giao thông, gây tổn hại đến quyền lợi của người khác. Trong một số trường hợp, việc gây rối trật tự công cộng có thể ảnh hưởng xấu đến hình ảnh, uy tín và an ninh của cộng đồng địa phương. Do đó, gây rối trật tự công cộng không chỉ bị coi là vi phạm hành chính mà còn có thể bị xử lý hình sự theo quy định của pháp luật tùy thuộc vào mức độ vi phạm.

- Quy định pháp luật về tội gây rối trật tự công cộng:

Theo Điều 318 Bộ luật Hình sự 2015, người nào có hành vi gây rối trật tự công cộng gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, và an toàn xã hội, hoặc đã từng bị xử phạt hành chính về hành vi này, hoặc đã bị kết án về tội này mà chưa được xóa án tích nhưng vẫn tái phạm, thì có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm, hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm.

Mức phạt cao hơn từ 2 đến 7 năm tù sẽ áp dụng đối với các trường hợp có tính chất nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như:

• Phạm tội có tổ chức.
• Sử dụng vũ khí, hung khí hoặc có hành vi phá phách.
• Gây cản trở nghiêm trọng đến giao thông hoặc làm đình trệ các hoạt động công cộng.
• Xúi giục, lôi kéo người khác tham gia gây rối hoặc hành hung người can thiệp bảo vệ trật tự công cộng.

Các biện pháp xử lý và trừng phạt nhằm mục đích ngăn chặn và duy trì trật tự công cộng, đảm bảo an toàn cho cộng đồng. Mức độ xử lý sẽ phụ thuộc vào tính chất, mức độ vi phạm của từng hành vi, đồng thời nhằm bảo vệ quyền lợi chung của xã hội.

2. Gây rối trật tự công cộng có được hưởng án treo không?

Án treo là hình thức tạm thời miễn thi hành án tù, nhưng người phạm tội phải tuân thủ các điều kiện cụ thể do tòa án đưa ra. Để có thể được hưởng án treo trong trường hợp gây rối trật tự công cộng, cá nhân vi phạm phải đáp ứng đủ các điều kiện quy định tại Điều 65 Bộ luật Hình sự 2015 và Điều 2 Nghị quyết 02/2018/NQ-HĐTP. Các điều kiện cơ bản bao gồm:

• Bị phạt tù không quá 3 năm: Chỉ những trường hợp bị phạt tù dưới 3 năm mới được xem xét hưởng án treo.

• Thực hiện tốt chính sách pháp luật và nghĩa vụ công dân: Cá nhân phải tuân thủ pháp luật, hoàn thành nghĩa vụ công dân tại nơi cư trú và nơi làm việc.

• Có từ hai tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự trở lên: Đặc biệt là có ít nhất một tình tiết giảm nhẹ, và nếu có tình tiết tăng nặng thì số tình tiết giảm nhẹ phải nhiều hơn hai tình tiết.

• Nơi cư trú rõ ràng: Người phạm tội cần có địa chỉ cư trú cụ thể, thường trú hoặc tạm trú xác định theo quy định của pháp luật. Địa chỉ nơi làm việc cũng phải ổn định, có thời gian làm việc từ 1 năm trở lên tại nơi đó.

• Khả năng tự cải tạo và không gây nguy hiểm cho xã hội: Cá nhân vi phạm cần cho thấy khả năng tự cải tạo, và việc cho họ hưởng án treo không gây nguy hiểm cho xã hội hay ảnh hưởng xấu đến trật tự công cộng.

Ngoài ra, còn có một số nguyên tắc đặc biệt được áp dụng trong quá trình xét xử án treo như:

• Không có án tích hoặc án tích đã được xóa: Người được hưởng án treo phải có án tích được xóa hoặc không có tiền án trước đó.
• Không có tiền sự hoặc đã được xử lý kỷ luật, hành chính: Đối với các trường hợp đã bị xử phạt vi phạm hành chính trước đây, vẫn có thể được xem xét hưởng án treo nếu đáp ứng các điều kiện khác.

Như vậy, cá nhân gây rối trật tự công cộng sẽ được hưởng án treo nếu đáp ứng đủ các điều kiện nêu trên và không thuộc vào các trường hợp không được hưởng án treo.

3. Những trường hợp không được hưởng án treo

Theo quy định tại Điều 3 Nghị quyết 02/2018/NQ-HĐTP, một số trường hợp không được phép hưởng án treo dù đáp ứng các điều kiện khác. Các trường hợp này bao gồm:

• Người chủ mưu, cầm đầu, chỉ huy trong vụ việc gây rối: Đây là những người có vai trò quan trọng, thường thực hiện các hành vi có tính chất nguy hiểm cao, như sử dụng thủ đoạn xảo quyệt, tính chất chuyên nghiệp hoặc lợi dụng chức vụ quyền hạn để trục lợi. Những hành vi này có khả năng gây hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến an ninh công cộng.

• Người bỏ trốn đã bị truy nã: Trong các vụ án hình sự, nếu người phạm tội bỏ trốn hoặc đang bị truy nã sẽ không được xét cho hưởng án treo.

• Phạm tội mới trong thời gian thử thách: Người đã được hưởng án treo trước đó nhưng trong thời gian thử thách lại phạm tội mới sẽ phải đối mặt với án phạt tù chính thức, bởi điều này cho thấy sự không tuân thủ và không có ý thức cải tạo.

• Xét xử về nhiều tội cùng một lần: Trường hợp một người bị xét xử về nhiều tội danh tại cùng một phiên tòa sẽ không được hưởng án treo, trừ một số trường hợp đặc biệt như phạm tội khi chưa đủ 18 tuổi hoặc các tội phạm ít nghiêm trọng.

• Người phạm tội từ 2 lần trở lên: Đối với những người đã phạm tội nhiều lần, thường không được hưởng án treo, trừ khi có điều kiện đặc biệt như tuổi tác nhỏ, vai trò không đáng kể trong vụ án, hoặc tự thú.

• Người tái phạm nguy hiểm: Những người thuộc diện tái phạm nguy hiểm thường không được phép hưởng án treo để đảm bảo an toàn xã hội.

Các quy định về trường hợp không được hưởng án treo được thiết lập nhằm tăng cường tính nghiêm khắc, đảm bảo trật tự và công bằng trong xã hội. Việc kiểm soát và ngăn ngừa hành vi tái phạm tội là một trong những mục tiêu của hệ thống pháp luật, đồng thời đảm bảo rằng những trường hợp nguy hiểm không có khả năng tiếp cận cơ hội tái hòa nhập xã hội một cách dễ dàng.

4. Kết luận

Gây rối trật tự công cộng là một hành vi vi phạm pháp luật với mức độ ảnh hưởng tiêu cực đến trật tự xã hội, an ninh cộng đồng và quyền lợi của tổ chức, cá nhân khác. Do đó, các quy định pháp luật nhằm xử lý hành vi này được thiết lập chặt chẽ và cụ thể. Những cá nhân có hành vi gây rối sẽ chịu trách nhiệm trước pháp luật, đồng thời bị áp dụng các biện pháp xử phạt tương ứng, từ phạt hành chính đến phạt tù, tùy theo mức độ vi phạm.

Việc được hưởng án treo chỉ áp dụng cho các trường hợp đáp ứng đủ điều kiện, có ý thức cải tạo và không gây nguy hiểm cho xã hội. Điều này đảm bảo rằng pháp luật không chỉ nghiêm khắc mà còn tạo cơ hội cho người vi phạm được tái hòa nhập cộng đồng, nếu họ có thể chứng minh khả năng cải tạo và tuân thủ các quy định.