Ngành, nghề học nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm đối với trình độ trung cấp, trình độ cao đẳng

1. Tổng quan về Thông tư 05/2023/TT-BLĐTBXH

Ngày 15/6/2023, Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã ban hành Thông tư số 05/2023/TT-BLĐTBXH, quy định về danh mục các ngành, nghề học nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm ở trình độ trung cấp và cao đẳng. Thông tư này chính thức có hiệu lực từ ngày 30/7/2023 và áp dụng cho các khóa học tuyển sinh, đào tạo kể từ thời điểm đó.

Thông tư này được ban hành nhằm thay thế Thông tư 36/2017/TT-BLĐTBXH, đồng thời bổ sung, cập nhật danh mục các ngành nghề có tính chất đặc thù, đảm bảo quyền lợi cho người học và các cơ sở đào tạo nghề.

2. Thuộc tính và cơ sở pháp lý của Thông tư 05/2023/TT-BLĐTBXH

2.1. Cơ sở pháp lý

Thông tư 05/2023/TT-BLĐTBXH được ban hành dựa trên các văn bản pháp lý sau:

• Luật Giáo dục nghề nghiệp ngày 27/11/2014.
• Nghị định số 62/2022/NĐ-CP ngày 12/9/2022, quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội.
• Nghị định số 113/2015/NĐ-CP ngày 9/11/2015, về phụ cấp đặc thù, ưu đãi, trách nhiệm và nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm đối với nhà giáo trong các cơ sở giáo dục nghề nghiệp công lập.
• Nghị định số 15/2019/NĐ-CP ngày 1/2/2019, quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Giáo dục nghề nghiệp.
• Nghị định số 81/2021/NĐ-CP ngày 27/8/2021, quy định về cơ chế thu, quản lý học phí và chính sách miễn, giảm học phí trong lĩnh vực giáo dục.

2.2. Mục đích và phạm vi áp dụng

Thông tư 05/2023/TT-BLĐTBXH hướng đến việc:

• Cập nhật danh mục các ngành, nghề đào tạo có tính chất nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm.
• Đảm bảo chế độ chính sách cho người học các ngành nghề đặc thù.
• Hướng dẫn cụ thể cho các cơ sở giáo dục nghề nghiệp về việc tuyển sinh và tổ chức đào tạo.

3. Nội dung chi tiết Thông tư 05/2023/TT-BLĐTBXH

Thông tư 05/2023/TT-BLĐTBXH gồm 3 điều khoản chính và một danh mục đính kèm, cụ thể như sau:

Điều 1: Ban hành danh mục ngành, nghề

• Kèm theo Thông tư là danh mục các ngành, nghề đào tạo có tính chất nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm ở trình độ trung cấp và cao đẳng.

Điều 2: Hiệu lực thi hành

• Thông tư có hiệu lực từ ngày 30/7/2023 và áp dụng cho các khóa học tuyển sinh từ thời điểm này trở đi.

Điều 3: Trách nhiệm thực thi

• Các cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, UBND các tỉnh, thành phố và các cơ sở giáo dục nghề nghiệp chịu trách nhiệm thi hành Thông tư.

4. Danh mục ngành, nghề đào tạo nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm

Danh mục bổ sung các nhóm ngành nghề thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm:

4.1. Nhóm ngành nghệ thuật trình diễn

• Nghệ thuật biểu diễn ca kịch Huế, xiếc, kịch, điện ảnh.
• Biểu diễn nhạc cụ truyền thống và phương Tây, thanh nhạc, múa.

4.2. Nhóm ngành công nghệ sản xuất

• Công nghệ sản xuất bột giấy và giấy, ván nhân tạo, vật liệu hàn, vật liệu nổ công nghiệp.

4.3. Nhóm ngành sản xuất và chế biến

• Chế biến thực phẩm, kỹ thuật bảo quản thực phẩm, sản xuất muối, dệt, may thời trang.

4.4. Nhóm ngành du lịch, khách sạn

• Hướng dẫn du lịch, nghiệp vụ lưu trú, kỹ thuật chế biến món ăn, quản trị buồng phòng.

4.5. Nhóm ngành môi trường

• Xử lý rác thải, an toàn phóng xạ.

4.6. Nhóm ngành quân sự

• Trinh sát biên phòng, huấn luyện động vật nghiệp vụ, sử dụng thiết bị vô tuyến phòng không, ra đa tàu hải quân.

5. Sửa đổi, bổ sung so với Thông tư 36/2017/TT-BLĐTBXH

Thông tư 05/2023/TT-BLĐTBXH thay thế Thông tư 36/2017/TT-BLĐTBXH, bổ sung nhiều ngành nghề mới, đặc biệt là các ngành thuộc lĩnh vực nghệ thuật, du lịch, công nghệ kỹ thuật.

Ví dụ:

• Trình độ trung cấp: Bổ sung ngành công nghệ kỹ thuật kiến trúc, cơ khí, điện tử, viễn thông.
• Trình độ cao đẳng: Bổ sung ngành luyện kim, hóa học, vận tải, địa chất.

6. Tầm quan trọng của Thông tư 05/2023/TT-BLĐTBXH

Việc ban hành Thông tư 05/2023/TT-BLĐTBXH có ý nghĩa quan trọng trong việc:

• Bảo vệ người học: Đảm bảo các chế độ phụ cấp, ưu đãi cho học viên theo học các ngành nghề đặc thù.
• Định hướng đào tạo: Giúp các cơ sở giáo dục nghề nghiệp định hướng chương trình đào tạo phù hợp với tính chất ngành nghề.
• Quản lý nhà nước: Cung cấp cơ sở pháp lý rõ ràng cho công tác quản lý giáo dục nghề nghiệp.

7. Hướng dẫn thực thi và liên hệ

Để nắm rõ hơn về nội dung và thực hiện đúng theo Thông tư 05/2023/TT-BLĐTBXH, các cá nhân, tổ chức có thể tìm hiểu thêm thông tin chi tiết trên cổng thông tin điện tử của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội hoặc liên hệ với các cơ quan chức năng liên quan.

8. Kết luận

Thông tư 05/2023/TT-BLĐTBXH là văn bản pháp lý quan trọng trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp, đặc biệt đối với các ngành nghề có tính chất đặc thù. Việc hiểu rõ và áp dụng đúng Thông tư này sẽ góp phần bảo vệ quyền lợi của người học cũng như nâng cao chất lượng đào tạo trong các cơ sở giáo dục nghề nghiệp.