Người nước ngoài không ở Việt Nam có thể làm người đại diện công ty 100% vốn nước ngoài được không?

Đối với nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, việc chọn người đại diện theo pháp luật không chỉ cần sự hiểu biết pháp lý mà còn phải tuân thủ quy định cụ thể của pháp luật Việt Nam. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu chi tiết về người đại diện theo pháp luật, quyền hạn và các điều kiện cho người nước ngoài làm người đại diện theo pháp luật tại Việt Nam.

1. Người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp là ai?

Theo quy định tại Điều 12, Luật Doanh nghiệp 2020, người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp là cá nhân có quyền đại diện cho doanh nghiệp để thực hiện các quyền và nghĩa vụ phát sinh từ giao dịch, tham gia tố tụng, giải quyết các tranh chấp hoặc vấn đề pháp lý. Người đại diện theo pháp luật cũng có vai trò bảo vệ quyền lợi hợp pháp của doanh nghiệp trong quá trình hoạt động.

Cụ thể, Luật Doanh nghiệp 2020 nêu rõ:

• Quyền và nghĩa vụ: Người đại diện theo pháp luật có quyền đại diện cho doanh nghiệp trong việc ký kết các hợp đồng, giao dịch và giải quyết các vụ việc dân sự với tư cách là nguyên đơn, bị đơn, hoặc người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.
• Số lượng người đại diện: Đối với công ty trách nhiệm hữu hạn (TNHH) và công ty cổ phần, doanh nghiệp có thể có một hoặc nhiều người đại diện theo pháp luật. Quy định này cho phép các doanh nghiệp linh hoạt hơn trong việc bổ nhiệm người đại diện để quản lý và điều hành công việc. Điều lệ công ty sẽ là văn bản quy định chi tiết về số lượng, quyền hạn và trách nhiệm của mỗi người đại diện theo pháp luật trong công ty.
• Trách nhiệm liên đới: Nếu có nhiều hơn một người đại diện theo pháp luật, những người này sẽ có trách nhiệm liên đới về mọi thiệt hại gây ra cho doanh nghiệp đối với bên thứ ba. Điều này nhằm đảm bảo rằng mọi quyết định của từng người đại diện đều phải cân nhắc và tránh các rủi ro không cần thiết cho doanh nghiệp.

2. Điều kiện để người nước ngoài làm người đại diện theo pháp luật

Theo Luật Doanh nghiệp, người nước ngoài có thể làm người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp tại Việt Nam, bao gồm cả doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, khi đáp ứng đầy đủ các điều kiện cần thiết. Dưới đây là các điều kiện mà doanh nghiệp phải đáp ứng nếu người đại diện là người nước ngoài:

• Điều kiện cư trú: Luật yêu cầu doanh nghiệp phải có ít nhất một người đại diện theo pháp luật cư trú tại Việt Nam. Điều này có nghĩa là nếu người nước ngoài làm người đại diện duy nhất thì người đó phải cư trú tại Việt Nam. Trong trường hợp doanh nghiệp có nhiều người đại diện theo pháp luật, chỉ cần một người trong số đó cư trú tại Việt Nam.
• Ủy quyền khi xuất cảnh: Nếu người đại diện duy nhất là người nước ngoài cư trú tại Việt Nam mà có nhu cầu ra khỏi Việt Nam, người này cần phải ủy quyền bằng văn bản cho một người khác có địa chỉ cư trú tại Việt Nam để đảm bảo hoạt động của doanh nghiệp không bị gián đoạn. Người đại diện theo pháp luật vẫn phải chịu trách nhiệm về quyền và nghĩa vụ được ủy quyền, kể cả trong thời gian vắng mặt.
• Quyền hạn và trách nhiệm trong trường hợp vắng mặt: Nếu thời hạn ủy quyền kết thúc mà người đại diện chưa trở lại Việt Nam hoặc không có ủy quyền khác, doanh nghiệp sẽ tiếp tục thực hiện quyền và nghĩa vụ của người được ủy quyền cho đến khi người đại diện trở lại hoặc doanh nghiệp chỉ định một người khác làm đại diện.

3. Quy định về người nước ngoài không cư trú tại Việt Nam nhưng làm người đại diện cho doanh nghiệp

Trường hợp người nước ngoài không cư trú tại Việt Nam vẫn có thể làm người đại diện theo pháp luật của công ty 100% vốn nước ngoài tại Việt Nam, nhưng doanh nghiệp cần bảo đảm rằng:

• Nếu công ty chỉ có một người đại diện, người này phải cư trú tại Việt Nam.
• Nếu công ty có nhiều hơn một người đại diện, thì phải có ít nhất một người cư trú tại Việt Nam để đảm bảo tính liên tục trong quá trình điều hành doanh nghiệp.

Điều này đảm bảo rằng hoạt động của doanh nghiệp không bị gián đoạn và quyền lợi của các bên liên quan luôn được bảo vệ, kể cả khi người đại diện chính xuất cảnh ra ngoài Việt Nam. Nếu người đại diện duy nhất vắng mặt quá 30 ngày mà không ủy quyền cho người khác, doanh nghiệp buộc phải cử một người khác thay thế làm người đại diện.

4. Trách nhiệm của người đại diện theo pháp luật

Người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về trách nhiệm, được quy định rõ tại Điều 13 Luật Doanh nghiệp 2020, nhằm bảo vệ lợi ích của doanh nghiệp cũng như của các cổ đông và đối tác. Trách nhiệm của người đại diện bao gồm:

• Trung thực và cẩn trọng: Người đại diện phải thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình một cách trung thực và cẩn trọng nhất để đảm bảo lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp.
• Trung thành với lợi ích của doanh nghiệp: Người đại diện không được lợi dụng vị trí để tư lợi hoặc phục vụ lợi ích cho tổ chức hoặc cá nhân khác ngoài doanh nghiệp.
• Thông báo đầy đủ: Người đại diện cần thông báo kịp thời, đầy đủ và chính xác cho doanh nghiệp về những doanh nghiệp mà mình hoặc người liên quan có cổ phần hoặc phần vốn góp, nhằm tránh xung đột lợi ích trong quá trình điều hành.

Nếu vi phạm các trách nhiệm nêu trên, người đại diện sẽ phải chịu trách nhiệm cá nhân đối với mọi thiệt hại mà hành vi vi phạm gây ra cho doanh nghiệp. Quy định này cũng áp dụng cho cả người nước ngoài đang làm người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp tại Việt Nam.

5. Tóm lại, người nước ngoài có thể là người đại diện theo pháp luật cho doanh nghiệp tại Việt Nam

Hiện nay, pháp luật Việt Nam không có bất kỳ quy định nào cấm người nước ngoài làm người đại diện theo pháp luật cho doanh nghiệp tại Việt Nam, bao gồm cả doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài 100%. Tuy nhiên, người nước ngoài cần tuân thủ nghiêm ngặt các điều kiện về cư trú và trách nhiệm liên quan. Đây là điều kiện cần thiết để đảm bảo rằng doanh nghiệp luôn có người đại diện hợp pháp cư trú tại Việt Nam nhằm duy trì và bảo vệ quyền lợi của doanh nghiệp trong các giao dịch và quan hệ pháp lý.

Việc chọn người đại diện theo pháp luật là người nước ngoài cần được cân nhắc kỹ lưỡng và đảm bảo rằng họ đáp ứng được đầy đủ các yêu cầu pháp lý. Các doanh nghiệp nên tham khảo ý kiến của các chuyên gia pháp lý để hiểu rõ hơn về các điều kiện này và tránh rủi ro pháp lý khi người đại diện là người nước ngoài.