Nguyên tắc phòng cháy và chữa cháy rừng và phương châm 4 tại chỗ

Với tình hình biến đổi khí hậu và hiện tượng nắng nóng gia tăng, nguy cơ cháy rừng luôn tiềm ẩn. Để đảm bảo ứng phó nhanh chóng và hiệu quả khi có sự cố, phương châm "4 tại chỗ" đã được triển khai và quy định rõ ràng trong các văn bản pháp luật tại Việt Nam. Bài viết sau sẽ làm rõ nội dung của phương châm 4 tại chỗ trong công tác phòng cháy, chữa cháy rừng và các quy định liên quan hiện nay.

1. Thực hiện phương châm 4 tại chỗ trong nguyên tắc phòng cháy và chữa cháy rừng

Theo quy định tại Điều 3 Thông tư 25/2019/TT-BNNPTNT của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, phương châm 4 tại chỗ trong công tác phòng cháy và chữa cháy rừng bao gồm các yếu tố: chỉ huy tại chỗ, lực lượng tại chỗ, phương tiện tại chỗ và hậu cần tại chỗ. Cụ thể như sau:

- Chỉ huy tại chỗ

Người chỉ huy đóng vai trò trọng yếu trong việc quản lý và điều phối mọi hoạt động chữa cháy rừng ngay tại hiện trường. Để thực hiện nhiệm vụ này, cần có kế hoạch chi tiết về việc tổ chức và tạo điều kiện cho người chỉ huy có thể nắm bắt tình hình thực tế một cách chính xác và nhanh chóng.

Việc tổ chức chỉ huy tại chỗ bao gồm:

• Đặt người chỉ huy tại khu vực có nguy cơ cháy cao hoặc ngay tại khu vực cháy.
• Cung cấp cho họ đầy đủ thông tin về các phương án chữa cháy và tình hình thực tế để có thể ra quyết định kịp thời và hiệu quả.
• Xác định rõ vai trò và nhiệm vụ của từng thành viên trong đội chỉ huy để phối hợp tốt trong các tình huống khẩn cấp.

- Lực lượng tại chỗ

Tổ chức và huy động lực lượng tại chỗ đóng vai trò then chốt trong phương châm này. Đội ngũ chữa cháy cần được tổ chức, đào tạo và bố trí sẵn sàng ở các điểm nguy cơ cao, giúp phản ứng nhanh khi có cháy.

Cụ thể, lực lượng tại chỗ phải đáp ứng các yêu cầu:

• Thành lập các đội phòng cháy chữa cháy rừng tại địa phương, gồm các cán bộ chuyên trách và người dân tình nguyện.
• Đào tạo về kỹ năng chữa cháy rừng, sử dụng thiết bị chữa cháy và quy trình xử lý sự cố.
• Thường xuyên tổ chức các buổi diễn tập phòng cháy, chữa cháy để nâng cao khả năng ứng phó khi cần thiết.

- Phương tiện tại chỗ

Phương tiện tại chỗ là một yếu tố không thể thiếu nhằm đảm bảo khả năng dập lửa kịp thời. Việc bố trí và bảo dưỡng phương tiện đúng cách là rất quan trọng trong công tác phòng cháy và chữa cháy rừng.

Các yêu cầu đối với phương tiện tại chỗ gồm:

• Xác định và sắp xếp các phương tiện chữa cháy, như xe bồn, máy bơm nước, và các thiết bị cứu hỏa, tại những vị trí chiến lược.
• Kiểm tra và bảo dưỡng định kỳ để đảm bảo phương tiện luôn hoạt động tốt trong mọi tình huống.
• Trang bị thêm các thiết bị như bình chữa cháy, bơm nước di động, để đáp ứng các trường hợp cháy ở khu vực khó tiếp cận.

- Hậu cần tại chỗ

Yếu tố hậu cần tại chỗ tập trung vào việc cung cấp các nguồn lực cần thiết, như vật liệu chữa cháy, nước, và các nguồn năng lượng cần thiết cho công tác chữa cháy.

Các yêu cầu về hậu cần tại chỗ bao gồm:

• Chuẩn bị các nguồn tài nguyên thiết yếu như nước, xăng dầu, vật tư để phục vụ công tác chữa cháy.
• Lập kế hoạch hậu cần để có thể duy trì hoạt động chữa cháy kéo dài khi tình huống phức tạp.
• Đảm bảo sẵn sàng các nguồn dự trữ nhằm hỗ trợ trong các tình huống khẩn cấp.

Như vậy, phương châm 4 tại chỗ trong nguyên tắc phòng cháy và chữa cháy rừng bao gồm: Chỉ huy tại chỗ, Lực lượng tại chỗ, Phương tiện tại chỗ và Hậu cần tại chỗ. Đây là một nguyên tắc quan trọng nhằm tăng cường khả năng tự vệ và ứng phó của cộng đồng địa phương, giảm thiểu thiệt hại và đảm bảo an toàn cho cả con người và rừng.

2. Trách nhiệm hướng dẫn, xây dựng chương trình tuyên truyền về phòng cháy và chữa cháy rừng

Trách nhiệm hướng dẫn và xây dựng chương trình tuyên truyền về phòng cháy và chữa cháy rừng được quy định tại Điều 4 Thông tư 25/2019/TT-BNNPTNT, nhằm nâng cao nhận thức và hiểu biết của cộng đồng về nguy cơ cháy rừng. Các nội dung tuyên truyền bao gồm:

• Nội dung tuyên truyền:

  • Các hoạt động tuyên truyền kiến thức về phòng cháy, chữa cháy rừng giúp cộng đồng hiểu biết sâu hơn về nguyên nhân gây cháy và cách xử lý khi có sự cố.
  • Tuyên truyền quy định pháp luật và các biện pháp phòng cháy, đồng thời giới thiệu những công cụ, phương tiện cần thiết để phòng cháy, chữa cháy rừng.

• Đối tượng tuyên truyền:

  • Các tổ chức, cá nhân thuộc địa bàn quản lý, bao gồm các cán bộ, chiến sĩ, học sinh, sinh viên, và người dân địa phương đều là những đối tượng tuyên truyền quan trọng.

• Trách nhiệm thực hiện:

  • Ủy ban nhân dân các cấp: Chịu trách nhiệm tổ chức và triển khai chương trình tuyên truyền tại địa phương.
  • Lực lượng Kiểm lâm: Hướng dẫn, xây dựng chương trình, triển khai nội dung tuyên truyền cho tổ chức, cá nhân.
  • Người đứng đầu cơ quan, tổ chức: Tổ chức tuyên truyền kiến thức về phòng cháy, chữa cháy rừng cho các thành viên trong phạm vi quản lý.

Những hoạt động này không chỉ nhằm bảo vệ rừng mà còn tạo ra cộng đồng có ý thức phòng cháy rừng, góp phần giảm thiểu nguy cơ và thiệt hại.

3. Chòi quan sát phát hiện cháy rừng có phải là công trình phòng cháy và chữa cháy rừng?

Theo Điều 5 Thông tư 25/2019/TT-BNNPTNT, chòi quan sát phát hiện cháy rừng là một phần quan trọng của công trình phòng cháy và chữa cháy rừng. Những công trình này bao gồm:

• Chức năng: Chòi quan sát giúp phát hiện kịp thời cháy rừng từ xa, được trang bị các thiết bị hỗ trợ như ống nhòm, kính hiển vi, và các công nghệ hiện đại để giám sát.

• Quy định về xây dựng và quản lý:

  • Các công trình phải tuân thủ tiêu chuẩn quốc gia hoặc thiết kế kỹ thuật được phê duyệt nếu chưa có tiêu chuẩn quốc gia.
  • Công trình phải được duy tu, bảo dưỡng để đảm bảo sẵn sàng hoạt động khi cần thiết.

• Các loại công trình phòng cháy và chữa cháy rừng bao gồm:

  • Đường băng cản lửa, kênh, mương ngăn lửa: Ngăn chặn sự lan rộng của lửa.
  • Hệ thống suối, hồ, đập, trạm bơm nước: Đảm bảo cung cấp nguồn nước cho công tác chữa cháy.
  • Hệ thống biển cấm, biển báo hiệu: Tăng cường thông tin và hướng dẫn cho người dân và lực lượng chữa cháy.
  • Chòi quan sát và tháp quan trắc lửa rừng: Giám sát tình hình cháy, hỗ trợ phát hiện sớm.
  • Hệ thống cảnh báo cháy rừng: Đảm bảo khả năng ứng phó nhanh chóng và hiệu quả khi có sự cố.

Như vậy, các công trình phòng cháy, chữa cháy rừng, bao gồm chòi quan sát phát hiện cháy rừng, đóng vai trò then chốt trong việc ngăn chặn và đối phó với các tình huống cháy rừng, đảm bảo an toàn cho cộng đồng và tài nguyên rừng.