Nhận biết hành vi phòng vệ chính đáng và gây rối trật tự công cộng

- Câu hỏi từ khách hàng:
Tôi bị người khác chặn đường đánh, trong lúc tự vệ cả hai bên đều bị thương. Hai bên sau đó đã hòa giải và đền bù thiệt hại. Tuy nhiên, công an lại phạt hành chính tôi vì tội gây rối trật tự công cộng. Tôi không đồng ý với quyết định này vì cho rằng mình chỉ tự vệ khi không còn cách nào khác. Vậy xin hỏi công an xử lý như vậy có đúng không? Nếu không đồng ý, tôi

cần làm gì? Những đối tượng gây thương tích cho tôi sẽ bị xử lý thế nào?

- Trả lời:
Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đến Công ty chúng tôi. Dựa trên thông tin bạn cung cấp, chúng tôi xin phân tích và tư vấn như sau:

1. Quy định pháp luật về hành vi tự vệ và xử phạt hành chính

- Hành vi tự vệ chính đáng:
Theo quy định tại Khoản 1 Điều 15 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017):

"Phòng vệ chính đáng là hành vi của người vì bảo vệ quyền hoặc lợi ích chính đáng của mình hoặc của người khác, mà chống trả lại một cách cần thiết người đang có hành vi xâm phạm."

Căn cứ vào trường hợp của bạn, khi bị người khác tấn công trực tiếp, bạn đã sử dụng mảnh gạch gần đó để tự vệ. Hành động này xảy ra trong tình huống bất khả kháng (xe máy đè lên chân, không thể chạy thoát), do đó thuộc phạm vi phòng vệ chính đáng.

- Hành vi gây rối trật tự công cộng:
Điều 5 Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định về hành vi gây rối trật tự công cộng như sau:

"Hành vi gây rối trật tự công cộng là hành vi gây mất trật tự, phá hoại sự yên bình của cộng đồng tại các nơi công cộng như đường phố, khu dân cư, công viên, trường học..."

Từ các yếu tố pháp lý, trường hợp của bạn không đáp ứng các điều kiện để xác định là gây rối trật tự công cộng, bởi:

• Hành vi của bạn nhằm bảo vệ bản thân, không phải gây mất trật tự.
• Bạn không chủ động tham gia hoặc khởi nguồn vụ xô xát.

Vì vậy, việc công an xử phạt bạn về tội gây rối trật tự công cộng là không phù hợp với pháp luật.

2. Phân tích hành vi của 5 đối tượng tấn công bạn

Căn cứ theo Điều 134 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017):
Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại sức khỏe người khác được áp dụng trong các trường hợp:

• Tỷ lệ thương tật từ 11% trở lên, hoặc dưới 11% nhưng có tình tiết tăng nặng (như dùng hung khí nguy hiểm, phạm tội có tổ chức, gây hậu quả nghiêm trọng).

Căn cứ vào thông tin bạn cung cấp, nhóm đối tượng dùng hung khí đánh bạn dẫn đến đa chấn thương, tổn thất tài sản (đàn organ bị hỏng), và phải nhập viện điều trị. Do đó, cần xác định tỷ lệ thương tật của bạn qua giám định y khoa để làm căn cứ xử lý:

• Nếu thương tật từ 11% trở lên hoặc có tình tiết tăng nặng: Các đối tượng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 134.
• Nếu không đủ yếu tố cấu thành tội phạm hình sự: Nhóm đối tượng sẽ bị xử phạt hành chính theo Khoản 2 Điều 7 Nghị định 144/2021/NĐ-CP, với mức phạt từ 2.000.000 đến 3.000.000 đồng.

3. Quyền khiếu nại về quyết định xử phạt hành chính

Nếu bạn không đồng ý với quyết định xử phạt hành chính của công an, bạn có quyền khiếu nại theo Luật Khiếu nại năm 2011:

• Khiếu nại lần đầu: Gửi đơn khiếu nại đến người đã ra quyết định xử phạt (Công an xã).
• Khiếu nại lần hai: Nếu không được giải quyết hoặc giải quyết không thỏa đáng, bạn có thể khiếu nại lên cấp trên trực tiếp (Công an huyện).
• Khởi kiện hành chính: Nếu vẫn không đồng ý, bạn có quyền khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án nhân dân cấp huyện nơi công an xã đã ra quyết định xử phạt.

Hồ sơ khiếu nại cần có:

• Đơn khiếu nại (trình bày rõ sự việc, lý do không đồng ý với quyết định xử phạt).
• Bằng chứng, tài liệu liên quan (biên bản hòa giải, giấy tờ bệnh án, biên bản sửa đàn organ...).

4. Các bước xử lý khi công an không giải quyết thỏa đáng

Nếu bạn cảm thấy công an không xử lý đúng quy định pháp luật, bạn có thể thực hiện các bước sau:

• Khởi kiện nhóm đối tượng gây thương tích:

  • Gửi đơn khởi kiện đến Tòa án nhân dân cấp huyện nơi các đối tượng cư trú.
  • Đơn khởi kiện cần đầy đủ thông tin về:
    • Tên, địa chỉ của bạn và các đối tượng.
    • Các yêu cầu cụ thể (bồi thường thiệt hại, xử lý trách nhiệm hình sự).
    • Tài liệu chứng minh (giấy tờ bệnh án, biên bản hòa giải, hình ảnh, video nếu có).

• Đề nghị giám định lại tỷ lệ thương tật:

  • Yêu cầu công an tổ chức giám định y khoa để xác định tỷ lệ tổn hại sức khỏe do nhóm đối tượng gây ra.
  • Nếu công an từ chối, bạn có thể gửi yêu cầu trực tiếp đến Hội đồng giám định y khoa.

• Khiếu nại công an về trách nhiệm xử lý:

  • Nếu công an không truy cứu trách nhiệm hình sự đối với nhóm đối tượng khi đủ căn cứ, bạn có quyền khiếu nại hoặc tố cáo lên cơ quan công an cấp trên (Công an tỉnh).

5. Lời khuyên và định hướng tiếp theo

• Về việc nộp phạt: Bạn không nên chấp nhận nộp phạt nếu hành vi của bạn được xác định là phòng vệ chính đáng. Việc nộp phạt có thể dẫn đến hệ quả pháp lý không mong muốn (xác nhận bạn có hành vi vi phạm).
• Về bồi thường thiệt hại: Vì đã hòa giải và nhận bồi thường, bạn không cần tiếp tục yêu cầu nhóm đối tượng bồi thường thêm nếu đã thống nhất và ký biên bản hòa giải.
• Về tố tụng: Trong trường hợp cơ quan công an không xử lý đúng thẩm quyền, bạn có thể nhờ luật sư hỗ trợ tư vấn và đại diện pháp lý để bảo vệ quyền lợi hợp pháp.

6. Kết luận

Dựa trên các quy định pháp luật hiện hành, hành vi của bạn thuộc trường hợp phòng vệ chính đáng và không đủ căn cứ để bị xử phạt hành chính về tội gây rối trật tự công cộng. Do đó, quyết định xử phạt của công an xã là không phù hợp. Bạn có quyền khiếu nại hoặc khởi kiện quyết định này để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.

Đồng thời, nhóm đối tượng tấn công bạn cần được xem xét xử lý theo đúng quy định pháp luật, đảm bảo sự công bằng và tính răn đe. Việc xác định mức độ tổn hại sức khỏe qua giám định y khoa là yếu tố quan trọng để làm rõ trách nhiệm pháp lý của các bên.