Những vấn đề cần biết về các vụ bạo hành trẻ em ở trường học và ngoài xã hội ở Việt Nam

1. Bạo hành trẻ em là gì?

Trong những năm gần đây, bạo hành trẻ em đã trở thành một vấn đề nhức nhối, khiến xã hội phải chú ý và hành động. Các vụ việc bạo hành trẻ em thường xuyên xuất hiện trên các phương tiện truyền thông, gây lên hồi chuông cảnh tỉnh mạnh mẽ về việc bảo vệ và chăm sóc trẻ em. Đáng tiếc, nhiều gia đình vẫn chưa nhận thức đầy đủ về mức độ nghiêm trọng của vấn đề này, dẫn đến những hậu quả khó lường đối với sự phát triển của trẻ.

Theo Tổ chức Sức khỏe Thế giới (WHO), bạo hành trẻ em được định nghĩa là tất cả những hành vi gây tổn hại về thể chất, tinh thần đến trẻ em, bao gồm các hành động như đánh đập, xâm hại tình dục, bỏ bê hoặc lợi dụng trẻ em. Bạo hành có thể xảy ra dưới nhiều hình thức và có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe, sự phát triển, và nhân phẩm của trẻ em.

Tại Việt Nam, Điều 4, Khoản 6 của Luật Trẻ em 2016 định nghĩa bạo hành trẻ em là các hành vi hành hạ, ngược đãi, đánh đập, xâm hại thân thể, xúc phạm nhân phẩm của trẻ, cũng như những hành vi cố ý khác gây tổn hại về thể chất và tinh thần của trẻ.

Theo nghiên cứu từ Cục bảo vệ trẻ em tại Queensland, Úc, bạo hành trẻ em được phân thành 5 loại chính: bạo hành thể chất, bạo hành tình dục, bạo hành tâm lý, bỏ bê và lạm dụng. Những hành vi này đều có thể xuất hiện ở bất kỳ độ tuổi nào của trẻ em và có thể xảy ra trong gia đình, trường học hay trong xã hội.

2. Nguyên nhân và điều kiện dẫn đến bạo hành trẻ em

Trong xã hội hiện đại, cuộc sống bận rộn khiến các bậc phụ huynh thường xuyên thiếu thời gian chăm sóc con cái. Áp lực công việc, căng thẳng cuộc sống, hoặc các vấn đề về tài chính có thể dẫn đến những hành vi bạo lực vô tình hoặc cố ý từ cha mẹ hoặc người trông trẻ. Khi không thể kiềm chế được cảm xúc, nhiều bậc phụ huynh hoặc người giám hộ có thể dễ dàng ra tay đánh đập, hành hạ con cái.

Một trong những nguyên nhân quan trọng khác là sự thiếu nhận thức về quyền lợi và sự phát triển của trẻ em. Nhiều người lớn vẫn coi việc đánh đập là cách để "dạy dỗ" trẻ, và điều này dẫn đến việc trẻ em bị tổn thương cả về thể chất và tinh thần mà không có sự can thiệp kịp thời.

Ngoài ra, yếu tố bất bình đẳng giới cũng là một trong những nguyên nhân gây ra bạo hành đối với trẻ em, đặc biệt là các bé gái. Trong nhiều gia đình, có những quan niệm sai lầm như "con trai nối dõi tông đường, còn con gái là con nhà người ta", điều này dẫn đến tình trạng phân biệt đối xử và bạo hành đối với các bé gái.

3. Thực trạng bạo hành trẻ em tại Việt Nam

3.1. Tình trạng bạo hành trẻ em ở Việt Nam

Trong những năm gần đây, bạo hành trẻ em ở Việt Nam không chỉ xảy ra trong gia đình mà còn xuất hiện ở trường học và những môi trường khác. Theo báo cáo của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, tình trạng bạo lực trẻ em có xu hướng gia tăng, đặc biệt trong các gia đình có hoàn cảnh khó khăn hoặc gặp nhiều áp lực. Đặc biệt, khi xã hội phải đối mặt với dịch bệnh, bạo lực gia đình, bao gồm bạo hành trẻ em, đã có dấu hiệu gia tăng nghiêm trọng.

Theo số liệu thống kê của Tổng đài quốc gia bảo vệ trẻ em 111, trong tháng 4-2020, tổng đài đã tiếp nhận gần 750 cuộc gọi yêu cầu trợ giúp, trong đó có nhiều cuộc gọi liên quan đến bạo lực gia đình và xâm hại trẻ em.

Thực tế cho thấy, trẻ em bị bạo hành không chỉ gặp phải tổn thương về thể chất mà còn phải chịu đựng những ảnh hưởng sâu sắc về tâm lý. Chúng có thể phát triển với các vấn đề về tinh thần, thiếu tự tin, và có nguy cơ sa vào các thói quen xấu như bỏ học, nghiện ngập, hoặc thậm chí tự sát.

3.2. Những vụ bạo hành trẻ em gây phẫn nộ tại Việt Nam

• Cô bảo mẫu dùng dao dọa trẻ (Năm 2017)

Vụ việc xảy ra tại trường mầm non Mầm Xanh ở TP.HCM, khi ba bảo mẫu hành hạ trẻ em bằng những hình thức vô nhân đạo như đánh đập và dùng dao đe dọa trẻ. Vụ việc này khiến dư luận phẫn nộ và chỉ trích mạnh mẽ hành vi tàn ác đối với trẻ em.

• Bé trai bị đánh chấn thương sọ não (Năm 2017)

Bé trai 14 tháng tuổi ở Hà Nội đã bị bạo hành dã man, dẫn đến chấn thương sọ não. Đây là một trong những vụ việc gây phẫn nộ và làm dấy lên lo ngại về sự an toàn của trẻ em trong xã hội.

• "Dì ghẻ" bạo hành bé gái 8 tuổi đến tử vong (Năm 2022)

Vụ án bé gái 8 tuổi bị bạo hành đến chết do người mẹ kế và cha ruột thực hiện đã làm cả xã hội chấn động. Hành vi tàn nhẫn và mất nhân tính của hai đối tượng gây ra hậu quả nghiêm trọng, khiến mọi người phải suy ngẫm về trách nhiệm bảo vệ trẻ em.

4. Giải pháp hạn chế tình trạng bạo hành trẻ em

Để ngăn ngừa và giảm thiểu tình trạng bạo hành trẻ em, xã hội cần thực hiện nhiều biện pháp đồng bộ. Một trong những giải pháp quan trọng là nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo vệ quyền lợi và sự an toàn của trẻ em. Các gia đình, nhà trường và cộng đồng cần chung tay xây dựng môi trường an toàn cho trẻ, ngừng hành vi bạo lực và xâm hại.

Ngoài ra, cần tăng cường các biện pháp giám sát và can thiệp kịp thời, tạo cơ chế để phát hiện sớm các dấu hiệu bạo hành trẻ em và xử lý nghiêm minh. Các cơ quan chức năng, tổ chức xã hội cũng cần phối hợp chặt chẽ để hỗ trợ, tư vấn và bảo vệ trẻ em khỏi các hành vi bạo lực.

Cuối cùng, mỗi người trong cộng đồng cần nhận thức rõ trách nhiệm của mình trong việc bảo vệ trẻ em, giúp trẻ phát triển trong môi trường yêu thương, tôn trọng và an toàn.