Quy định về định giá tài sản trong tố tụng hình sự

1. Khi nào cần yêu cầu định giá tài sản trong vụ án hình sự?

Theo Điều 215 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, cơ quan tiến hành tố tụng sẽ ra văn bản yêu cầu định giá tài sản khi cần xác định giá trị tài sản liên quan để giải quyết vụ án hình sự. Việc yêu cầu này là yếu tố quan trọng nhằm bảo đảm quá trình tố tụng được thực hiện minh bạch, đúng pháp luật.

1.1 Nội dung của văn bản yêu cầu định giá tài sản

Văn bản yêu cầu định giá tài sản cần bao gồm các nội dung cơ bản sau:

• Tên cơ quan yêu cầu và thông tin người có thẩm quyền ra yêu cầu định giá.
• Tên Hội đồng định giá tài sản được giao thực hiện định giá.
• Thông tin và đặc điểm của tài sản cần định giá, bao gồm các yếu tố nhận diện cụ thể.
• Danh sách tài liệu liên quan đến tài sản (nếu có).
• Nội dung yêu cầu định giá, nêu rõ mục đích và các yêu cầu cụ thể.
• Thời hạn trả kết luận định giá, cùng ngày, tháng, năm yêu cầu.

1.2 Quy trình gửi văn bản yêu cầu

• Trong vòng 24 giờ kể từ khi ra văn bản yêu cầu, cơ quan yêu cầu phải gửi văn bản cùng hồ sơ tài sản đến Hội đồng định giá tài sản.
• Đồng thời, văn bản này cần được gửi cho Viện kiểm sát có thẩm quyền để đảm bảo chức năng kiểm sát và thực hiện quyền công tố.

Trong trường hợp định giá tài sản liên quan đến các vấn đề dân sự trong vụ án hình sự, việc định giá sẽ tuân thủ quy định của pháp luật về tố tụng dân sự, nhằm đảm bảo tính hợp pháp và đúng quy trình.

2. Ai là người định giá tài sản trong vụ án hình sự?

Theo Điều 69 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, người định giá tài sản là các cá nhân có kiến thức chuyên môn sâu về lĩnh vực giá trị tài sản. Họ được cơ quan tiến hành tố tụng hoặc các bên liên quan trong vụ án mời để thực hiện định giá.

2.1 Tiêu chuẩn của người định giá tài sản

Người định giá tài sản cần đáp ứng:

• Trình độ chuyên môn phù hợp với loại tài sản cần định giá.
• Khả năng áp dụng phương pháp định giá chính xác và khách quan.

2.2 Quy định từ chối hoặc thay đổi người định giá

Người định giá tài sản phải từ chối tham gia hoặc bị thay đổi trong các trường hợp sau:

• Là bị hại, đương sự hoặc có mối quan hệ thân thiết với các bên trong vụ án.
• Đã tham gia vụ án với vai trò khác như làm chứng, giám định, phiên dịch.
• Từng tham gia các hoạt động tố tụng trước đó liên quan đến vụ án.

Những quy định này nhằm bảo vệ sự công bằng, ngăn ngừa xung đột lợi ích và đảm bảo tính minh bạch trong quá trình giải quyết vụ án.

3. Khi nào cần định giá lại tài sản?

Theo Điều 218 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, định giá lại tài sản được thực hiện khi có nghi ngờ về tính chính xác của kết luận định giá lần đầu. Việc định giá lại có thể được thực hiện bởi:

• Cơ quan tiến hành tố tụng, tự mình yêu cầu.
• Người bị buộc tội hoặc các bên liên quan đề nghị.

- Thẩm quyền định giá lại tài sản

• Việc định giá lại do Hội đồng định giá tài sản cấp trên trực tiếp thực hiện để đảm bảo tính khách quan.
• Nếu kết luận giữa các lần định giá có mâu thuẫn, cơ quan có thẩm quyền sẽ yêu cầu định giá lại lần thứ hai. Kết luận định giá lại lần hai có giá trị pháp lý cao nhất và là cơ sở để giải quyết vụ án.

Quy trình này giúp đảm bảo kết quả định giá tài sản luôn chính xác, công bằng, hỗ trợ việc làm sáng tỏ các tình tiết của vụ án.

4. Quy định về định giá tài sản trong các trường hợp đặc biệt

4.1 Định giá tài sản khi tài sản bị thất lạc hoặc không còn

Theo Điều 219 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, khi tài sản cần định giá không còn hoặc bị thất lạc, việc định giá sẽ dựa trên hồ sơ, tài liệu liên quan như:

• Biên bản điều tra.
• Hóa đơn, chứng từ.
• Các tài liệu mô tả hoặc thông tin từ các nguồn khác.

Điều này đảm bảo giá trị tài sản vẫn có thể được xác định chính xác dù không có tài sản thực tế.

4.2 Định giá lại lần thứ ba trong trường hợp đặc biệt

Theo Điều 220 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, nếu cần thiết, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao hoặc Chánh án Tòa án nhân dân tối cao có thể quyết định định giá lại tài sản một lần nữa.

• Việc định giá lần thứ ba phải do Hội đồng định giá mới thực hiện.
• Những cá nhân đã tham gia định giá trước đó sẽ không được tham gia để đảm bảo tính khách quan.

5. Tầm quan trọng của định giá tài sản trong tố tụng hình sự

Các quy định về định giá tài sản đóng vai trò thiết yếu trong việc làm rõ các tình tiết liên quan đến giá trị tài sản, hỗ trợ quá trình tố tụng đạt được sự công bằng, minh bạch. Quy trình này không chỉ bảo vệ quyền lợi của các bên mà còn giúp giảm thiểu rủi ro sai sót, đảm bảo phán quyết được đưa ra dựa trên cơ sở pháp lý vững chắc.

Tóm lại, việc định giá tài sản trong tố tụng hình sự là một quy trình phức tạp, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan tiến hành tố tụng và Hội đồng định giá tài sản. Việc nắm rõ quy định và quy trình định giá sẽ giúp các bên liên quan đảm bảo quyền lợi hợp pháp, góp phần xây dựng môi trường pháp lý minh bạch, công bằng.