Trình tự thanh lý tài sản của doanh nghiệp Nhà nước theo quy định hiện hành

Việc thanh lý tài sản trong doanh nghiệp Nhà nước phải tuân thủ các quy định pháp lý chặt chẽ. Dưới đây là những thông tin chi tiết về trình tự thanh lý tài sản theo quy định của pháp luật hiện nay.

1. Quy định về doanh nghiệp Nhà nước

Theo Điều 4, Khoản 11 của Luật Doanh nghiệp 2020, doanh nghiệp Nhà nước được hiểu là các doanh nghiệp mà Nhà nước nắm giữ hơn 50% vốn điều lệ hoặc tổng số cổ phần có quyền biểu quyết. Các doanh nghiệp này được phân loại dựa trên tỷ lệ sở hữu vốn của Nhà nước như sau:

• Doanh nghiệp có 100% vốn Nhà nước: Bao gồm các công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên mà Nhà nước nắm giữ toàn bộ 100% vốn điều lệ. Những công ty này có thể là công ty mẹ của các tập đoàn kinh tế Nhà nước hoặc tổng công ty Nhà nước, hoặc là công ty mẹ trong cấu trúc công ty mẹ - công ty con. Ngoài ra, còn có các công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên độc lập, nơi Nhà nước sở hữu 100% vốn điều lệ.

• Doanh nghiệp có trên 50% vốn Nhà nước: Bao gồm các công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên hoặc các công ty cổ phần mà Nhà nước sở hữu hơn 50% vốn điều lệ và tổng số cổ phần có quyền biểu quyết. Những doanh nghiệp này có thể là công ty mẹ của các tập đoàn kinh tế, tổng công ty Nhà nước hoặc công ty mẹ trong cấu trúc công ty mẹ - công ty con.

Doanh nghiệp Nhà nước có thể được tổ chức dưới hình thức công ty trách nhiệm hữu hạn hoặc công ty cổ phần, tùy vào tỷ lệ vốn của Nhà nước. Điều này tạo ra cơ cấu quản lý linh hoạt nhưng vẫn đảm bảo quyền kiểm soát của Nhà nước đối với các tài sản và hoạt động của doanh nghiệp.

2. Trình tự thanh lý tài sản của doanh nghiệp Nhà nước

Việc thanh lý tài sản của doanh nghiệp Nhà nước được quy định tại Điều 27 của Nghị định 91/2015/NĐ-CP, đã được sửa đổi bởi Điều 6, Khoản 2 của Nghị định số 140/2020/NĐ-CP. Các phương thức thanh lý tài sản bao gồm:

• Đối với tài sản cố định của doanh nghiệp có 100% vốn Nhà nước: Việc thanh lý tài sản phải thực hiện qua hình thức đấu giá, do tổ chức có thẩm quyền tổ chức bán đấu giá hoặc tự doanh nghiệp tổ chức đấu giá theo quy trình pháp luật. Trong trường hợp giá trị tài sản còn lại dưới 100 triệu đồng, doanh nghiệp có thể quyết định phương thức bán qua đấu giá hoặc thỏa thuận, nhưng giá bán không được thấp hơn giá thị trường. Nếu không thể xác định giá thị trường, doanh nghiệp có thể thuê tổ chức thẩm định giá để xác định giá trị tài sản.

• Đối với tài sản có liên quan đến đất đai: Việc chuyển nhượng tài sản phải tuân thủ quy định của pháp luật về đất đai.

Quy trình thanh lý tài sản của doanh nghiệp Nhà nước được thực hiện qua các bước sau:

• Bước 1: Thành lập Hội đồng thanh lý tài sản. Chủ tịch Hội đồng thành viên hoặc Chủ tịch công ty sẽ quyết định thành lập Hội đồng thanh lý. Hội đồng này sẽ bao gồm các thành viên chủ chốt trong doanh nghiệp như Tổng Giám đốc, Giám đốc, Kế toán trưởng, đại diện Ban Chấp hành công đoàn và chuyên gia kỹ thuật nếu cần thiết.

• Bước 2: Đánh giá tài sản. Hội đồng sẽ đánh giá tình trạng kỹ thuật và giá trị còn lại của tài sản cần thanh lý, xác định nguyên nhân và trách nhiệm của các cá nhân hoặc tập thể liên quan đến việc thanh lý tài sản.

• Bước 3: Định giá tài sản. Hội đồng sẽ thuê tổ chức thẩm định giá để xác định giá trị tài sản cần thanh lý hoặc nhượng bán.

• Bước 4: Tiến hành bán đấu giá. Sau khi định giá, Hội đồng sẽ tổ chức bán đấu giá tài sản hoặc thuê tổ chức có chức năng bán đấu giá tài sản theo quy định của pháp luật.

• Bước 5: Hoàn thành nhiệm vụ. Sau khi thanh lý xong tài sản, Hội đồng hoàn thành nhiệm vụ và báo cáo kết quả thanh lý tài sản.

Nếu doanh nghiệp Nhà nước có dự án đầu tư xây dựng và cần dỡ bỏ hoặc hủy bỏ tài sản cũ, quá trình thanh lý và hạch toán tài sản cũ cũng được thực hiện theo trình tự này.

3. Thẩm quyền quyết định mua bán tài sản cố định

Thẩm quyền quyết định mua bán tài sản cố định trong doanh nghiệp Nhà nước được quy định rõ ràng để đảm bảo tính minh bạch và hợp pháp. Cụ thể:

• Mua bán tài sản có giá trị không quá 50% vốn chủ sở hữu: Nếu tài sản có giá trị không vượt quá 50% vốn chủ sở hữu được ghi trên báo cáo tài chính gần nhất, Hội đồng thành viên hoặc Chủ tịch công ty có quyền quyết định. Tổng Giám đốc hoặc Giám đốc có thể được ủy quyền quyết định nếu theo quy chế tài chính của doanh nghiệp.

• Mua bán tài sản có giá trị lớn hơn 50% vốn chủ sở hữu: Nếu tài sản có giá trị lớn hơn mức trên, Hội đồng thành viên hoặc Chủ tịch công ty phải báo cáo cơ quan đại diện chủ sở hữu để được xem xét và phê duyệt.

Kết luận

Trình tự thanh lý tài sản trong doanh nghiệp Nhà nước được quy định rất chặt chẽ nhằm đảm bảo sự minh bạch và hợp pháp trong việc sử dụng tài sản công. Các quy trình này không chỉ giúp doanh nghiệp Nhà nước quản lý tài sản hiệu quả mà còn đảm bảo quyền lợi của Nhà nước và cộng đồng trong việc sử dụng các tài sản này. Khi thực hiện thanh lý tài sản, doanh nghiệp phải tuân thủ các quy định pháp lý liên quan để tránh các rủi ro pháp lý không cần thiết.