Xúi giục phạm tội chưa thành là gì? Những ví dụ xúi giục trẻ em phạm tội

1. Khái Niệm Xúi Giục Người Khác Phạm Tội

Xúi giục phạm tội là hành vi cố ý tác động đến người khác nhằm thúc đẩy họ thực hiện hành vi phạm tội. Hành vi xúi giục có thể là nhằm làm nảy sinh ý định phạm tội trong người khác hoặc thúc đẩy họ thực hiện ý định phạm tội đã có. Các hình thức xúi giục bao gồm kích động, lôi kéo, cưỡng ép, dụ dỗ, và lừa dối.

Hành vi xúi giục phạm tội có thể dẫn đến việc phạm tội của người bị xúi giục (xúi giục phạm tội hoàn thành) hoặc không dẫn đến việc phạm tội của họ (xúi giục phạm tội chưa thành). Trong trường hợp này, người xúi giục vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự về hành vi xúi giục với vai trò là người đồng phạm. Độ nghiêm trọng của hành vi xúi giục tùy thuộc vào tính chất của người xúi giục và người bị xúi giục, cũng như mối quan hệ giữa họ.

2. Quy Định Về Đồng Phạm Trong Bộ Luật Hình Sự 2015

Căn cứ vào Điều 17 Bộ luật Hình sự 2015, quy định về đồng phạm được xác định như sau:

- Điều 17. Đồng Phạm

• Đồng phạm là trường hợp có từ hai người trở lên cố ý cùng thực hiện một tội phạm.

• Phạm tội có tổ chức là hình thức đồng phạm có sự câu kết chặt chẽ giữa những người cùng thực hiện tội phạm.

• Người đồng phạm bao gồm:

  • Người thực hành: Người trực tiếp thực hiện tội phạm.
  • Người tổ chức: Người chủ mưu, cầm đầu, chỉ huy việc thực hiện tội phạm.
  • Người xúi giục: Người kích động, dụ dỗ, thúc đẩy người khác thực hiện tội phạm.
  • Người giúp sức: Người tạo điều kiện tinh thần hoặc vật chất cho việc thực hiện tội phạm.

• Người đồng phạm không phải chịu trách nhiệm hình sự về hành vi vượt quá của người thực hành.

- Nguyên Tắc Chịu Trách Nhiệm Hình Sự

Trong vụ án đồng phạm, các nguyên tắc xác định trách nhiệm hình sự được quy định như sau:

• Nguyên tắc chịu trách nhiệm hình sự chung: Tất cả những người đồng phạm phải chịu trách nhiệm hình sự chung về toàn bộ tội phạm đã xảy ra.
• Nguyên tắc độc lập trách nhiệm hình sự: Mỗi người đồng phạm phải chịu trách nhiệm hình sự độc lập, dựa trên mức độ tham gia, đặc điểm nhân thân, tình tiết tăng nặng hoặc giảm nhẹ trách nhiệm hình sự của từng người.

3. Căn Cứ Xác Định Đồng Phạm

Việc xác định vụ án có yếu tố đồng phạm được thực hiện dựa trên các căn cứ khách quan và chủ quan.

- Căn Cứ Khách Quan

• Số lượng người tham gia: Theo Điều 17 Bộ luật Hình sự 2015, đồng phạm phải có từ hai người trở lên, đủ năng lực trách nhiệm hình sự và độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự.
• Tính liên kết về hành vi: Những người đồng phạm cùng nhau thực hiện một tội phạm, hành vi của họ liên kết chặt chẽ, tạo điều kiện cho nhau trong việc thực hiện tội phạm.
• Hậu quả tác hại: Hậu quả tác hại do toàn bộ những người đồng phạm gây ra, hành vi của mỗi người là nguyên nhân dẫn đến hậu quả tác hại chung.

- Căn Cứ Chủ Quan

Tất cả những người trong vụ án đồng phạm phải có lỗi cố ý, thấy trước hành vi của mình cũng như của người đồng phạm là nguy hiểm và có thể dẫn đến hậu quả tác hại. Vụ án có yếu tố đồng phạm khác với vụ án do một người thực hiện về số lượng người tham gia, mức độ nguy hiểm, tính chất của lỗi và mức độ liên kết chặt chẽ giữa các hành vi phạm tội.

4. Quan Điểm Về Tội Xúi Giục Người Khác Phạm Tội

Có hai quan điểm chính về vấn đề áp dụng tình tiết "xúi giục người dưới 18 tuổi phạm tội".

- Quan Điểm Thứ Nhất

Theo Công văn giải đáp số 16/1999/KHXX ngày 01/02/1999 của TAND tối cao, tình tiết "xúi giục người chưa thành niên phạm tội" được đưa vào Điều 52 Bộ luật Hình sự 2015 và áp dụng là tình tiết tăng nặng. Nếu một người dưới 18 tuổi phạm tội mà có hành vi xúi giục người khác dưới 18 tuổi phạm tội, Tòa án có thể áp dụng tình tiết tăng nặng này khi xét xử.

- Quan Điểm Thứ Hai

Quan điểm này cho rằng không nên áp dụng tình tiết tăng nặng "xúi giục người dưới 18 tuổi phạm tội" đối với người dưới 18 tuổi vì:

• Nguyên tắc xử lý đối với người dưới 18 tuổi phạm tội: Theo Điều 90 Bộ luật Hình sự, việc xử lý người dưới 18 tuổi phải đảm bảo lợi ích tốt nhất của họ, chủ yếu nhằm mục đích giáo dục.

• Yêu cầu chứng minh: Theo khoản 3 Điều 416 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015, khi xác định yếu tố đồng phạm liên quan đến người dưới 18 tuổi, chỉ xem xét việc "có hay không có người đủ 18 tuổi trở lên xúi giục".

Kết luận, hành vi xúi giục phạm tội, dù thành công hay chưa thành, vẫn là một vấn đề quan trọng trong pháp luật hình sự. Điều này giúp hệ thống pháp luật bảo vệ sự an toàn của xã hội và ngăn chặn sự phát triển của ý định phạm tội trong cộng đồng, đồng thời có những điều chỉnh riêng nhằm xử lý hợp lý đối với những người chưa thành niên.