Đề xuất bỏ quy định về lương tối thiểu cao hơn 7% cho người đã qua học nghề

1. Bỏ quy định về lương tối thiểu cao hơn 7% cho người đã qua học nghề

Theo Nghị định 90/2019/NĐ-CP, người lao động làm việc theo hợp đồng lao động có mức lương tối thiểu vùng được quy định rõ ràng, trong đó yêu cầu mức lương trả cho những người đã qua đào tạo nghề hoặc học nghề phải cao hơn ít nhất 7% so với mức lương tối thiểu vùng tương ứng. Quy định này nhằm khuyến khích người lao động học nghề, nâng cao tay nghề và giúp họ có được mức thu nhập tốt hơn. Đồng thời, việc áp dụng mức lương cao hơn đối với những người đã qua đào tạo nghề cũng đóng góp vào việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đồng thời khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào đào tạo và phát triển kỹ năng cho nhân viên.

Tuy nhiên, ngày 12/06/2022, Chính phủ đã ban hành Nghị định 38/2022/NĐ-CP, quy định về mức lương tối thiểu đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động, có hiệu lực từ ngày 01/07/2022. Nghị định mới này đã thay thế cho Nghị định 90/2019/NĐ-CP và quan trọng nhất là không còn quy định về việc tăng mức lương cho những người đã qua học nghề hay đào tạo nghề như trước đây. Điều này đồng nghĩa với việc người sử dụng lao động không còn bắt buộc phải trả mức lương cao hơn cho những người đã qua đào tạo nghề so với mức lương tối thiểu vùng.

Việc bãi bỏ quy định này có thể tạo ra những thay đổi trong cách thức doanh nghiệp xác định mức lương cho nhân viên, đặc biệt là đối với những người lao động đã qua đào tạo nghề. Quy định này không còn là yêu cầu bắt buộc, khiến doanh nghiệp có thể linh hoạt hơn trong việc trả lương cho nhân viên. Tuy nhiên, điều này cũng có thể tác động đến động lực học nghề và rèn luyện tay nghề của người lao động trong tương lai, khi mà không còn cam kết rõ ràng về việc trả lương cao hơn cho những người có kỹ năng đặc biệt.

Theo Khoản 3 Điều 5 Nghị định 74/2024/NĐ-CP, khi áp dụng mức lương tối thiểu quy định trong nghị định này, người sử dụng lao động có trách nhiệm rà soát lại toàn bộ các chế độ trả lương đã được thỏa thuận trong hợp đồng lao động, thỏa ước lao động tập thể, cũng như các quy chế và quy định của doanh nghiệp. Mục đích của việc rà soát này là để đảm bảo rằng các chế độ trả lương được điều chỉnh và bổ sung cho phù hợp với quy định mới, bảo vệ quyền lợi của người lao động và bảo đảm tính công bằng trong các thỏa thuận về lương.

2. Lý do bãi bỏ quy định về mức lương tối thiểu cao hơn

Lý do bãi bỏ quy định về mức lương tối thiểu cao hơn đối với người lao động đã qua đào tạo xuất phát từ nhiều yếu tố kinh tế và xã hội. Trong bối cảnh nền kinh tế đang đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức, đặc biệt là tác động của đại dịch COVID-19, doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, đang gặp phải nhiều áp lực trong việc duy trì hoạt động và cạnh tranh. Việc bãi bỏ quy định này nhằm giảm bớt gánh nặng tài chính cho các doanh nghiệp, tạo điều kiện thuận lợi cho họ trong việc quản lý chi phí lao động.

Ngoài ra, việc bãi bỏ quy định về mức lương tối thiểu cao hơn cũng giúp các doanh nghiệp có thể linh hoạt hơn trong việc tuyển dụng nhân lực. Đặc biệt, trong bối cảnh thị trường lao động đang có sự cạnh tranh gay gắt, các doanh nghiệp có thể đưa ra các mức lương phù hợp hơn với nhu cầu của từng ngành nghề và đối tượng lao động. Từ đó, các doanh nghiệp có thể thu hút và giữ chân nhân tài một cách hiệu quả hơn, mà không bị ràng buộc bởi quy định mức lương tối thiểu cứng nhắc.

3. Tác động của việc bãi bỏ quy định về mức lương tối thiểu cao hơn

Việc bãi bỏ quy định về mức lương tối thiểu cao hơn đối với người lao động đã qua đào tạo sẽ tác động đến ba yếu tố chính: người lao động, doanh nghiệp và thị trường lao động.

• Đối với người lao động, bãi bỏ quy định này có thể dẫn đến việc giảm thu nhập của những lao động có trình độ, đặc biệt là những người đã trải qua đào tạo chuyên môn. Điều này có thể làm giảm động lực học nghề của họ, vì không còn sự cam kết về mức lương cao hơn sau khi hoàn thành đào tạo. Tuy nhiên, đối với những người lao động phổ thông hoặc chưa qua đào tạo, quy định này có thể mở ra cơ hội gia nhập thị trường lao động, bởi mức lương sẽ linh hoạt hơn và có thể phù hợp hơn với khả năng của họ.

• Đối với các doanh nghiệp, việc bãi bỏ quy định này mang lại một số lợi ích, đặc biệt là khả năng giảm chi phí lao động. Các doanh nghiệp có thể linh hoạt hơn trong việc xác định mức lương cho nhân viên, qua đó có thể tiết kiệm chi phí và đầu tư vào các lĩnh vực khác như phát triển sản phẩm hoặc dịch vụ. Tuy nhiên, nhược điểm là doanh nghiệp có thể gặp khó khăn trong việc thu hút và giữ chân những nhân viên có trình độ cao. Khi mức lương không đủ hấp dẫn, các lao động có tay nghề cao có thể tìm kiếm cơ hội tại những nơi khác, điều này có thể gây thiếu hụt nhân lực chất lượng.

• Đối với thị trường lao động, việc bãi bỏ quy định này sẽ tạo ra sự cạnh tranh lớn hơn giữa các doanh nghiệp trong việc thu hút lao động. Điều này có thể tạo ra một môi trường tuyển dụng sôi động, nhưng cũng có thể làm giảm chất lượng nguồn nhân lực nếu các doanh nghiệp không đầu tư đúng mức vào đào tạo và phát triển kỹ năng cho người lao động. Vì vậy, các cơ quan chức năng cần có biện pháp để cân bằng lợi ích giữa doanh nghiệp và người lao động, bảo vệ quyền lợi người lao động đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp phát triển bền vững.

4. Kết luận

Việc bãi bỏ quy định về mức lương tối thiểu cao hơn đối với người lao động đã qua đào tạo là một quyết định quan trọng trong chính sách lao động của Chính phủ. Điều này mang đến sự linh hoạt cho doanh nghiệp trong việc điều chỉnh mức lương phù hợp với nhu cầu thị trường và khả năng tài chính của từng doanh nghiệp. Tuy nhiên, chính sách này cũng tạo ra những tác động lớn đối với người lao động, đặc biệt là những người lao động đã qua đào tạo, có thể làm giảm động lực học nghề của họ.

Do vậy, để bảo vệ quyền lợi người lao động và phát triển bền vững thị trường lao động, cần có những biện pháp hợp lý, như việc khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào đào tạo và phát triển nhân lực, đồng thời tạo ra môi trường làm việc công bằng và hiệu quả.