Điều kiện tạm hoãn và quyền lợi, trách nhiệm khi tạm hoãn hợp đồng lao động là gì?

1. Quy Định Pháp Luật Về Tạm Hoãn Hợp Đồng Lao Động

Theo Bộ luật Lao động 2019, tạm hoãn hợp đồng lao động là việc hai bên (người lao động và người sử dụng lao động) thỏa thuận tạm ngừng thực hiện hợp đồng trong một khoảng thời gian nhất định. Các trường hợp cụ thể được quy định tại Khoản 1 Điều 30 bao gồm:

• Người lao động thực hiện nghĩa vụ quân sự hoặc tham gia Dân quân tự vệ theo quy định.
• Người lao động bị tạm giữ hoặc tạm giam theo quy định của pháp luật tố tụng hình sự.
• Chấp hành quyết định của cơ quan nhà nước như đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở cai nghiện hoặc cơ sở giáo dục bắt buộc.
• Lao động nữ mang thai có xác nhận của cơ sở y tế rằng công việc hiện tại ảnh hưởng đến sức khỏe thai nhi.
• Người lao động được bổ nhiệm làm người quản lý doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ.
• Người lao động được ủy quyền thực hiện quyền và trách nhiệm với phần vốn Nhà nước hoặc phần vốn doanh nghiệp tại các công ty khác.
• Hai bên thỏa thuận tạm hoãn dựa trên hoàn cảnh cụ thể.

Việc tạm hoãn phải được thỏa thuận rõ ràng giữa hai bên và tuân thủ quy định pháp luật để tránh phát sinh tranh chấp.

2. Điều Kiện Tạm Hoãn Hợp Đồng Lao Động

Các trường hợp cụ thể để tạm hoãn hợp đồng bao gồm:

• Nghĩa vụ quân sự hoặc Dân quân tự vệ: Người lao động có lệnh gọi nhập ngũ hoặc tham gia các hoạt động quốc phòng bắt buộc.
• Tạm giữ, tạm giam: Người lao động vướng vào các vụ án hình sự và bị cơ quan chức năng tạm giữ, tạm giam.
• Biện pháp giáo dục hoặc cai nghiện: Người lao động phải chấp hành các quyết định đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở cai nghiện hoặc cơ sở giáo dục bắt buộc.
• Thai sản: Lao động nữ mang thai nếu có xác nhận của bác sĩ rằng việc tiếp tục công việc có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của mẹ hoặc thai nhi.
• Bổ nhiệm quản lý doanh nghiệp: Người lao động được bổ nhiệm làm người đại diện phần vốn Nhà nước hoặc giữ chức vụ quản lý.
• Thỏa thuận giữa hai bên: Hai bên có thể tự thỏa thuận dựa trên tình hình thực tế như thiên tai, dịch bệnh hoặc những lý do bất khả kháng.

3. Quyền Lợi và Trách Nhiệm Khi Tạm Hoãn Hợp Đồng Lao Động

a) Quyền lợi của người lao động:

• Trong thời gian tạm hoãn hợp đồng, người lao động không nhận lương và các phúc lợi kèm theo, trừ khi có thỏa thuận khác.
• Không phải đóng bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) nếu không làm việc từ 14 ngày trở lên trong tháng.
• Không được tính thời gian tạm hoãn vào thời gian đóng BHXH, nghĩa là không tích lũy thời gian để hưởng chế độ hưu trí, thai sản hoặc ốm đau.

b) Trách nhiệm của người lao động:

• Người lao động phải quay lại làm việc trong vòng 15 ngày kể từ khi hết thời hạn tạm hoãn, nếu hợp đồng vẫn còn hiệu lực.
• Nếu không quay lại làm việc mà không có lý do chính đáng, người sử dụng lao động có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng mà không cần báo trước, theo Điểm d Khoản 1 Điều 36 Bộ luật Lao động 2019.

c) Trách nhiệm của người sử dụng lao động:

• Phải tiếp nhận người lao động trở lại làm việc sau thời gian tạm hoãn, trừ khi hai bên có thỏa thuận khác.
• Nếu chấm dứt hợp đồng vì lý do người lao động không quay lại làm việc, phải thực hiện đúng quy trình và quy định pháp luật để tránh tranh chấp.

4. Quy Định Về Bảo Hiểm Trong Thời Gian Tạm Hoãn

Theo Quyết định 595/QĐ-BHXH, quy trình thu và quản lý các loại bảo hiểm trong thời gian tạm hoãn được thực hiện như sau:

• BHXH, BHTN: Đóng theo hợp đồng đầu tiên nếu có từ hai hợp đồng trở lên.
• BHYT: Đóng theo hợp đồng có mức lương cao nhất.
• BHTNLĐ, BNN: Đóng theo từng hợp đồng riêng biệt.
• Nếu đơn vị tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất, vẫn phải đóng các khoản khác như quỹ ốm đau, thai sản, tai nạn lao động. Sau khi hết thời gian tạm dừng, đơn vị phải đóng bù nhưng không bị tính lãi chậm đóng.

5. Lưu Ý Khi Tạm Hoãn Hợp Đồng Lao Động

• Hai bên cần thỏa thuận rõ ràng về thời gian và các điều kiện tạm hoãn để tránh tranh chấp.
• Người lao động nên nắm rõ quyền lợi của mình, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến bảo hiểm và thời gian tích lũy chế độ.
• Người sử dụng lao động cần tuân thủ đúng quy trình pháp luật để bảo vệ quyền lợi cho cả hai bên.

6. Kết Luận

Tạm hoãn hợp đồng lao động là một giải pháp linh hoạt giúp các bên duy trì mối quan hệ lao động trong những tình huống bất khả kháng. Tuy nhiên, cả người lao động và người sử dụng lao động cần hiểu rõ các quy định pháp luật, điều kiện áp dụng và trách nhiệm của mình để đảm bảo quyền lợi và tránh các tranh chấp không đáng có.