Kê khai giá và các quy định về kê khai giá hàng hóa, dịch vụ

1. Kê khai giá là gì?

Kê khai giá, theo Điều 4 Khoản 14 của Luật Giá 2023, được hiểu là hành động của tổ chức, cá nhân kinh doanh khi hàng hóa, dịch vụ của họ thuộc các trường hợp phải kê khai giá theo quy định tại Điều 28 của luật này. Theo đó, khi tổ chức kinh doanh quyết định mức giá cho hàng hóa, dịch vụ của mình, họ phải gửi thông báo về mức giá đó cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Mục đích của việc kê khai giá là để cơ quan nhà nước có thể tổng hợp, phân tích và dự báo về tình hình giá cả thị trường. Điều này không chỉ giúp điều tiết giá cả mà còn tạo sự minh bạch, ổn định cho thị trường, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và đảm bảo công bằng trong hoạt động kinh doanh.

2. Quy định về kê khai giá hàng hóa, dịch vụ

Căn cứ theo Điều 28 của Luật Giá 2023, kê khai giá là một trong những quy trình quan trọng trong quản lý, điều hành giá cả trên thị trường. Đối với hàng hóa và dịch vụ, việc kê khai giá được yêu cầu khi:

• Hàng hóa, dịch vụ thuộc danh mục bình ổn giá: Đây là các mặt hàng được Nhà nước quy định về giá cả, bao gồm giá tối đa, giá tối thiểu để các tổ chức có thể áp dụng khi bán cho người tiêu dùng.
• Các sản phẩm, dịch vụ có giá tham chiếu: Do doanh nghiệp tự quyết định, nhưng vẫn phải thông báo với cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
• Các mặt hàng thiết yếu: Những mặt hàng này do Chính phủ ban hành và yêu cầu thực hiện kê khai giá.

Bên cạnh đó, các Bộ, cơ quan ngang Bộ, và Ủy ban Nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm quy định về đặc điểm kinh tế-kỹ thuật của các hàng hóa, dịch vụ thuộc diện kê khai giá. Nội dung kê khai giá bao gồm các thông tin như mức giá, tên hàng hóa, chủng loại, xuất xứ, chỉ tiêu chất lượng (nếu có), và lý do điều chỉnh giá.

Đối tượng kê khai giá là các tổ chức kinh doanh có đăng ký kinh doanh hợp pháp và có quyền quyết định giá. Các tổ chức này có trách nhiệm kê khai giá lần đầu tiên và khi có sự thay đổi về giá. Cơ quan tiếp nhận kê khai có nhiệm vụ rà soát, tổng hợp và cập nhật thông tin giá vào cơ sở dữ liệu giá quốc gia.

Cụ thể, các hàng hóa, dịch vụ thực hiện kê khai giá được liệt kê chi tiết tại Phụ V ban hành kèm theo Nghị định 85/2024/NĐ-CP, bao gồm những mặt hàng thiết yếu như xăng dầu, sữa cho trẻ em dưới 6 tuổi, thuốc thú y, thực phẩm chức năng cho trẻ em, và nhiều mặt hàng khác.

3. Mức xử phạt khi không kê khai giá hàng hóa thuộc diện kê khai

Theo Điều 12 Nghị định 87/2024/NĐ-CP, hành vi không thực hiện kê khai giá hoặc kê khai không đầy đủ sẽ bị xử phạt nghiêm khắc. Các mức phạt được quy định như sau:

• Kê khai không đầy đủ hoặc không đúng mẫu văn bản kê khai giá: Cá nhân vi phạm có thể bị phạt từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng.
• Không kê khai giá với cơ quan nhà nước có thẩm quyền:
  • Vi phạm từ 1 đến 10 hàng hóa: Phạt từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng.
  • Vi phạm từ 11 đến 20 hàng hóa: Phạt từ 15.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng.
  • Vi phạm từ 21 hàng hóa trở lên: Phạt từ 20.000.000 đồng đến 25.000.000 đồng.

Ngoài ra, mức phạt đối với tổ chức vi phạm sẽ gấp đôi mức phạt đối với cá nhân. Ngoài việc xử phạt bằng tiền, các tổ chức vi phạm có thể bị xử lý theo các hình thức khác tùy vào mức độ vi phạm.

4. Những thay đổi quan trọng từ Luật Giá 2023

Với sự thay đổi trong Luật Giá 2023, việc kê khai giá hàng hóa và dịch vụ trở nên nghiêm ngặt và cụ thể hơn, từ việc quy định các loại hàng hóa phải kê khai giá cho đến quy trình, trách nhiệm của các bên liên quan. Luật này sẽ có hiệu lực từ ngày 10/7/2024, và sẽ tác động mạnh mẽ đến cách thức các doanh nghiệp và tổ chức kinh doanh thực hiện các nghĩa vụ liên quan đến giá cả, từ đó đảm bảo sự minh bạch và ổn định của thị trường.

- Lợi ích của việc kê khai giá:

• Minh bạch giá cả: Cung cấp thông tin rõ ràng về giá sản phẩm, giúp người tiêu dùng dễ dàng so sánh và đưa ra quyết định.
• Điều chỉnh kịp thời: Cơ quan nhà nước có thể theo dõi, phân tích và điều tiết giá cả trong nền kinh tế một cách hiệu quả hơn.
• Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng: Các sản phẩm, dịch vụ có giá hợp lý hơn, không có sự chênh lệch quá mức.

5. Lời kết

Với sự ra đời của Luật Giá 2023 và các quy định về kê khai giá hàng hóa, dịch vụ, hoạt động kinh doanh sẽ trở nên công bằng và minh bạch hơn. Các doanh nghiệp cần nắm rõ và thực hiện đầy đủ các quy định liên quan để tránh vi phạm, bảo vệ quyền lợi của chính mình và người tiêu dùng. Đồng thời, chính phủ sẽ có công cụ tốt hơn để kiểm soát và điều tiết giá cả, từ đó tạo ra môi trường kinh tế ổn định và phát triển bền vững.

Hãy chuẩn bị ngay từ bây giờ để đảm bảo việc kê khai giá của doanh nghiệp bạn đúng quy định và tránh các mức phạt không đáng có trong tương lai.