Làm sao để được hưởng lương hưu trước tuổi theo quy định mới?

- Câu hỏi của khách hàng:

"Thưa luật sư, tôi đã công tác 29 năm 9 tháng, trong đó có 20 năm lái xe và 15 năm lái xe tải trên 7,5 tấn. Hiện tại, tôi còn 3 tháng nữa là tròn 49 tuổi và sắp chấm dứt hợp đồng lao động. Vậy tôi có đủ điều kiện đi giám định sức khỏe để nghỉ hưu trước tuổi không? Nếu được, tôi sẽ hưởng lương hưu như thế nào? Hệ số lương hiện tại của tôi là 4.05 bậc 4 cho vị trí lái xe. Xin cảm ơn luật gia!"

- Luật sư tư vấn:

Dựa trên thông tin của anh/chị, chúng tôi xin tư vấn cụ thể các điều kiện để anh/chị có thể được nghỉ hưu trước tuổi cũng như mức lương hưu anh/chị có thể hưởng khi đủ điều kiện như sau:

1. Điều kiện để được nghỉ hưu trước tuổi

Theo quy định tại Điều 55 Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2014 về điều kiện nghỉ hưu khi suy giảm khả năng lao động, người lao động có thể nghỉ hưu trước tuổi nếu thỏa mãn những điều kiện sau:

• Thời gian tham gia BHXH: Anh/chị đã có 29 năm 9 tháng công tác, trong đó có 20 năm tham gia công việc lái xe, đủ điều kiện tối thiểu là 20 năm đóng BHXH theo luật định để hưởng lương hưu.

• Công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm: Với 15 năm lái xe tải trọng trên 7,5 tấn, anh/chị thuộc nhóm công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm (danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cùng Bộ Y tế ban hành), là điều kiện cho việc giám định sức khỏe để nghỉ hưu trước tuổi.

• Suy giảm khả năng lao động: Theo quy định, anh/chị cần suy giảm ít nhất 61% khả năng lao động và có đủ 15 năm làm nghề nặng nhọc, độc hại. Do vậy, anh/chị có thể yêu cầu giám định sức khỏe để xác định mức độ suy giảm khả năng lao động nhằm đủ điều kiện nghỉ hưu trước tuổi.

Quy định chi tiết tại Điều 55 Luật BHXH 2014:

• Người lao động đủ 50 tuổi (nam) hoặc 45 tuổi (nữ), có mức suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.
• Nam từ 51 tuổi, nữ từ 46 tuổi và bị suy giảm từ 61% khả năng lao động trở lên.
• Hoặc, bị suy giảm 61% khả năng lao động trở lên và có tối thiểu 15 năm làm công việc nặng nhọc, độc hại theo danh mục quy định.

2. Quy trình giám định sức khỏe

Để xác định mức độ suy giảm khả năng lao động, anh/chị cần thực hiện giám định sức khỏe theo quy trình như sau:

• Đăng ký giám định: Anh/chị liên hệ với Hội đồng Giám định y khoa tại địa phương hoặc nơi làm việc để làm thủ tục giám định.
• Kết quả giám định: Nếu kết quả cho thấy anh/chị suy giảm từ 61% khả năng lao động trở lên, anh/chị sẽ đủ điều kiện nghỉ hưu trước tuổi theo diện suy giảm khả năng lao động và có thể hưởng lương hưu hàng tháng.

3. Mức lương hưu hàng tháng

- Mức lương hưu hàng tháng được tính dựa trên số năm đóng BHXH và mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH của anh/chị. Theo Điều 56 Luật BHXH 2014, mức lương hưu hàng tháng được quy định như sau:

• Tỷ lệ lương hưu:
  • Với lao động nam, mức lương hưu là 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho 15 năm đầu tiên. Sau đó, cứ mỗi năm đóng BHXH, cộng thêm 2%, tối đa không vượt quá 75%.
  • Đối với lao động nữ, sau 15 năm đầu tiên, mỗi năm đóng BHXH cũng được tính thêm 3%.
• Trường hợp nghỉ hưu trước tuổi: Nếu nghỉ hưu trước tuổi, mức lương hưu sẽ giảm 2% mỗi năm nghỉ trước tuổi quy định. Trường hợp tuổi nghỉ hưu lẻ dưới 6 tháng, mức giảm là 1%; trên 6 tháng, mức giảm là 2%.

- Ví dụ tính lương hưu (giả định):

• Nếu anh/chị đã có 29 năm 9 tháng tham gia BHXH và suy giảm trên 61% khả năng lao động, tỷ lệ hưởng lương hưu sẽ được tính như sau:
  • 45% cho 15 năm đầu.
  • 14 năm tiếp theo, mỗi năm được tính thêm 2%, tương đương 28%.
  • Tổng tỷ lệ lương hưu là 73%.
• Tuy nhiên, vì anh/chị nghỉ hưu trước tuổi quy định, mức lương sẽ giảm thêm 2% mỗi năm trước tuổi (nếu nghỉ khi còn 49 tuổi, giảm thêm 6%).
• Do đó, tổng tỷ lệ lương hưu của anh/chị sẽ là 67% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.

4. Trường hợp không đủ điều kiện suy giảm khả năng lao động

Trong trường hợp sau khi giám định sức khỏe mà tỷ lệ suy giảm khả năng lao động dưới 61%, anh/chị không đủ điều kiện hưởng lương hưu trước tuổi. Tuy nhiên, toàn bộ thời gian đóng BHXH vẫn được bảo lưu, và anh/chị sẽ tiếp tục đóng BHXH đến khi đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định hiện hành để hưởng lương hưu hàng tháng.

5. Kết luận

Anh/chị hoàn toàn có thể yêu cầu giám định sức khỏe để xác định mức độ suy giảm khả năng lao động. Nếu đủ từ 61% khả năng lao động suy giảm và có đủ 20 năm đóng BHXH, anh/chị có thể hưởng chế độ lương hưu trước tuổi. Với hệ số lương hiện tại là 4.05 bậc 4 và tỷ lệ lương hưu dự kiến theo số năm đóng BHXH, anh/chị sẽ có mức lương hưu tương ứng theo quy định.

Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào, anh/chị vui lòng liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ pháp lý chi tiết và cụ thể hơn.