Tìm hiểu về các nguyên tắc sử dụng đất theo Luật Đất đai 2024

1. Sử dụng đất đúng mục đích và phù hợp quy hoạch

Một nguyên tắc cơ bản là đất phải được sử dụng đúng mục đích đã được phân loại, tránh làm sai lệch chức năng của từng loại đất. Việc này đảm bảo rằng các kế hoạch phát triển kinh tế và xã hội của Nhà nước sẽ được thực hiện chính xác, từ đó giảm thiểu lãng phí tài nguyên và duy trì tính ổn định của quy hoạch khu vực.

2. Đảm bảo bền vững, tiết kiệm và hiệu quả

Luật Đất đai 2024 nhấn mạnh đến việc khai thác, sử dụng tài nguyên đất sao cho bền vững và tiết kiệm. Điều này bao gồm việc không làm suy thoái hoặc lãng phí đất đai, mà thay vào đó, bảo vệ và phát triển các tài nguyên tự nhiên trên đất, trong đó có cả tài nguyên trong lòng đất. Nhờ đó, đất đai được sử dụng lâu dài và góp phần vào sự phát triển bền vững của quốc gia.

3. Bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu

Luật Đất đai 2024 đặc biệt quan tâm đến vấn đề bảo vệ môi trường. Việc sử dụng đất không được phép gây ra ô nhiễm, thoái hóa hay suy giảm chất lượng đất. Điều này yêu cầu hạn chế sử dụng các hóa chất như thuốc bảo vệ thực vật và phân bón hóa học để bảo vệ hệ sinh thái đất và sức khỏe con người. Hơn nữa, Luật cũng đề cao tính thích ứng với biến đổi khí hậu, qua đó khuyến khích các biện pháp bảo vệ đất đai khỏi các hiện tượng khí hậu cực đoan như xâm nhập mặn và hạn hán.

4. Thực hiện quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất

Người sử dụng đất có trách nhiệm thực hiện đầy đủ quyền và nghĩa vụ của mình trong thời gian sử dụng đất theo quy định của pháp luật. Họ cần tuân thủ quy định về quản lý đất đai, bảo vệ quyền lợi của những người sử dụng đất liền kề, và không gây ảnh hưởng tiêu cực đến cộng đồng xung quanh. Những quy định này giúp đảm bảo tính công bằng, minh bạch trong quản lý đất đai và bảo vệ lợi ích chung của xã hội.

5. Điểm mới trong nguyên tắc sử dụng đất theo Luật Đất đai 2024 so với Luật Đất đai 2013

Luật Đất đai 2024 đã kế thừa các nguyên tắc quan trọng từ Luật Đất đai 2013, đồng thời bổ sung và mở rộng để phù hợp với tình hình mới, đặc biệt trong bối cảnh môi trường ngày càng phức tạp và yêu cầu phát triển bền vững.

So với Luật Đất đai 2013, Luật Đất đai 2024 có một số điểm mới nổi bật như:

• Mở rộng yêu cầu về tính bền vững và tiết kiệm: Luật 2024 không chỉ yêu cầu sử dụng đất tiết kiệm mà còn nhấn mạnh vào việc bảo vệ các tài nguyên trong lòng đất. Nguyên tắc này đặt mục tiêu tối ưu hóa sử dụng đất và ngăn chặn tình trạng suy thoái tài nguyên.

• Bổ sung nguyên tắc thích ứng với biến đổi khí hậu: Luật Đất đai 2024 đưa ra yêu cầu về việc sử dụng đất phải bảo vệ môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu. Điều này khuyến khích các phương pháp canh tác thân thiện với môi trường, bảo vệ tài nguyên đất khỏi các tác động tiêu cực như xâm nhập mặn và hạn hán. Các hoạt động sử dụng đất cần chú trọng đến các biện pháp bảo vệ hệ sinh thái tự nhiên, giảm thiểu tác động xấu đến môi trường và hỗ trợ thích ứng với biến đổi khí hậu.

• Hạn chế sử dụng hóa chất: Luật Đất đai 2024 yêu cầu giảm thiểu sử dụng hóa chất trong canh tác, cụ thể là các loại thuốc bảo vệ thực vật và phân bón hóa học. Việc lạm dụng hóa chất có thể gây ô nhiễm môi trường, làm suy giảm chất lượng đất và ảnh hưởng đến khả năng canh tác lâu dài.

Những bổ sung này cho thấy sự chú trọng của Nhà nước trong việc bảo vệ tài nguyên đất và phát triển bền vững, không chỉ vì lợi ích kinh tế mà còn vì sức khỏe cộng đồng và sự bền vững của môi trường sống cho các thế hệ tương lai.

6. Hành vi bị nghiêm cấm trong lĩnh vực đất đai theo Luật Đất đai 2024

Luật Đất đai 2024 quy định chi tiết các hành vi bị cấm trong lĩnh vực đất đai, nhằm đảm bảo kỷ cương và sự công bằng trong quản lý tài nguyên đất. Các hành vi bị cấm bao gồm:

• Lấn chiếm, hủy hoại đất: Việc lấn chiếm hoặc làm hư hại đất là hành vi vi phạm nghiêm trọng đến quyền sở hữu và sử dụng của các cá nhân, tổ chức, gây tổn hại đến môi trường và ảnh hưởng tiêu cực đến cộng đồng.

• Vi phạm quy định quản lý đất đai: Các hành vi vi phạm quy định của Nhà nước về quản lý đất đai đều bị cấm để đảm bảo tính minh bạch và hợp pháp trong các hoạt động sử dụng đất. Sự giám sát của Nhà nước là điều kiện quan trọng để duy trì sự công bằng trong quản lý tài nguyên này.

• Vi phạm quyền lợi của đồng bào dân tộc thiểu số: Quy định này nhằm bảo vệ quyền lợi chính đáng của các nhóm dễ bị tổn thương trong xã hội, đảm bảo họ được hưởng đầy đủ quyền sử dụng đất đai.

• Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong quản lý đất đai: Luật Đất đai 2024 nghiêm cấm hành vi lợi dụng chức vụ để trục lợi cá nhân hoặc làm trái quy định pháp luật về đất đai, nhằm ngăn ngừa tình trạng tham nhũng và bảo vệ tính minh bạch trong quản lý.

• Cung cấp thông tin không chính xác: Luật yêu cầu việc cung cấp thông tin đất đai phải chính xác và đúng thời hạn, đảm bảo tính minh bạch trong các giao dịch liên quan đến đất đai.

• Không ngăn chặn, xử lý vi phạm kịp thời: Việc không xử lý các hành vi vi phạm đúng quy định có thể gây thiệt hại lớn cho cộng đồng và làm suy yếu sự quản lý đất đai. Do đó, các cơ quan quản lý đất đai cần thực hiện nghiêm túc công tác giám sát và xử lý vi phạm.

• Không thực hiện nghĩa vụ tài chính: Nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước là một phần quan trọng trong quản lý đất đai. Hành vi không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ nghĩa vụ tài chính bị xem là vi phạm, vì điều này ảnh hưởng đến nguồn thu ngân sách và công bằng xã hội.

• Phân biệt đối xử về giới trong quản lý đất đai: Hành vi phân biệt đối xử về giới trong quản lý, sử dụng đất đai bị nghiêm cấm nhằm đảm bảo sự công bằng và bình đẳng trong quản lý tài nguyên đất, mở ra cơ hội phát triển công bằng cho mọi cá nhân.

Luật Đất đai 2024 đã củng cố các quy định nghiêm ngặt nhằm đảm bảo tính bền vững và công bằng trong việc quản lý và sử dụng đất đai, góp phần xây dựng một xã hội văn minh và phát triển bền vững.