Người sử dụng lao động và NLĐ có phải đóng quỹ phòng chống thiên tai?

Nếu quý khách đang băn khoăn về vấn đề người sử dụng lao động và người lao động có bắt buộc đóng góp quỹ phòng chống thiên tai không, hãy tham khảo nội dung bài viết dưới đây. Chúng tôi sẽ cung cấp cho bạn một cái nhìn tổng quan về thiên tai, quỹ phòng chống thiên tai và các quy định liên quan đến việc đóng góp cho quỹ này theo luật pháp hiện hành.

1. Thiên tai là gì? Quỹ phòng chống thiên tai là gì?

Trước khi đi vào chi tiết về việc người lao động và người sử dụng lao động có bắt buộc đóng góp vào quỹ phòng chống thiên tai hay không, chúng ta cần hiểu rõ khái niệm thiên tai và quỹ phòng chống thiên tai.

Thiên tai là các hiện tượng tự nhiên bất thường gây thiệt hại lớn đối với con người, môi trường, điều kiện sống và kinh tế - xã hội. Các loại thiên tai có thể bao gồm: bão, áp thấp nhiệt đới, lũ lụt, hạn hán, động đất, sóng thần, lốc, sét, mưa lớn, lũ quét, sạt lở đất, sụt lún đất, xâm nhập mặn, cháy rừng, mưa đá, rét hại, và nhiều hiện tượng khác.

Theo Luật Phòng chống thiên tai năm 2013, thiên tai là những sự kiện bất ngờ và nguy hiểm, cần có các biện pháp phòng ngừa, ứng phó và khắc phục để giảm thiểu thiệt hại. Để thực hiện điều này, Nhà nước đã xây dựng Quỹ phòng chống thiên tai.

Quỹ phòng chống thiên tai được thành lập với mục tiêu huy động các nguồn lực tài chính nhằm hỗ trợ hoạt động phòng ngừa và khắc phục hậu quả thiên tai. Theo Nghị định 78/2021/NĐ-CP, quỹ này là một quỹ tài chính nhà nước hoạt động ngoài ngân sách, có tư cách pháp nhân, con dấu riêng và tài khoản tại Kho bạc Nhà nước hoặc ngân hàng thương mại hợp pháp.

Quỹ phòng chống thiên tai gồm hai cấp:

• Quỹ trung ương do Chính phủ thành lập và được Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn quản lý. Quỹ này có tên giao dịch quốc tế là Vietnam Disaster Management Fund (VNDMF), giúp giao tiếp và hợp tác với các tổ chức quốc tế trong công tác phòng chống thiên tai.
• Quỹ cấp tỉnh do Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh/thành phố trực thuộc trung ương thành lập và quản lý. Quỹ này được tổ chức theo mô hình công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên, Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ.

Quỹ này là một công cụ tài chính quan trọng nhằm giúp đỡ và hỗ trợ các hoạt động phòng chống thiên tai như: chuẩn bị ứng phó, giảm thiểu thiệt hại, cứu hộ cứu nạn, khắc phục hậu quả và tái thiết sau thiên tai.

2. Người sử dụng lao động và người lao động có bắt buộc phải đóng quỹ phòng chống thiên tai không?

Câu trả lời là có. Theo quy định tại Nghị định 78/2021/NĐ-CP, các tổ chức kinh tế (bao gồm doanh nghiệp trong và ngoài nước) cũng như công dân Việt Nam từ 18 tuổi trở lên đều phải thực hiện nghĩa vụ đóng góp cho quỹ phòng chống thiên tai. Cụ thể:

- Đối với tổ chức kinh tế:

Tổ chức kinh tế, bao gồm doanh nghiệp trong nước và nước ngoài, phải đóng góp 0,02% trên tổng giá trị tài sản hiện có theo báo cáo tài chính tính đến ngày 31 tháng 12 hàng năm. Tuy nhiên, mức đóng góp tối thiểu là 500 nghìn đồng và không quá 100 triệu đồng mỗi năm. Số tiền này được hạch toán vào chi phí sản xuất kinh doanh của tổ chức, nhằm hỗ trợ các hoạt động phòng chống thiên tai trong phạm vi tỉnh, thành phố nơi doanh nghiệp hoạt động.

Quy định này nhằm đảm bảo rằng các doanh nghiệp, với tư cách là những tổ chức có nguồn lực tài chính mạnh mẽ, đóng vai trò quan trọng trong việc phòng chống và giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra. Doanh nghiệp không chỉ có trách nhiệm đối với nhân viên và khách hàng của mình mà còn với toàn xã hội, đặc biệt là trong những tình huống khẩn cấp liên quan đến thiên tai.

- Đối với người lao động:

• Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động trong các doanh nghiệp phải đóng góp quỹ phòng chống thiên tai. Mức đóng góp là một phần hai mức lương tối thiểu vùng chia cho số ngày làm việc trong tháng.
• Đối với cán bộ, công chức, viên chức và những người làm việc trong các cơ quan, tổ chức nhà nước hoặc tổ chức chính trị - xã hội được Nhà nước hỗ trợ kinh phí hoạt động, mức đóng góp là một phần hai mức lương cơ sở chia cho số ngày làm việc trong tháng.
• Những người lao động không thuộc diện trên, bao gồm cả người lao động tự do, phải đóng góp 10.000 đồng/người/năm.

Điều này đảm bảo rằng mọi công dân trong độ tuổi lao động đều có trách nhiệm đóng góp một phần nhỏ vào quỹ phòng chống thiên tai, thể hiện tinh thần trách nhiệm xã hội và sự đoàn kết cộng đồng trong công tác phòng chống thiên tai.

3. Những đối tượng nào được miễn đóng quỹ phòng chống thiên tai?

Nhằm hỗ trợ các đối tượng yếu thế trong xã hội, nhà nước cũng có các quy định miễn, giảm đóng góp quỹ phòng chống thiên tai đối với một số trường hợp đặc biệt. Theo Điều 13 Nghị định 78/2021/NĐ-CP, những người thuộc diện sau đây sẽ được miễn đóng quỹ phòng chống thiên tai:

• Người có công với cách mạng.
• Đối tượng bảo trợ xã hội hưởng trợ cấp hàng tháng.
• Hạ sĩ quan, chiến sĩ phục vụ trong lực lượng vũ trang hưởng phụ cấp sinh hoạt phí.
• Sinh viên, học sinh đang theo học tập trung tại các cơ sở giáo dục.
• Người bị suy giảm khả năng lao động từ 21% trở lên, người khuyết tật, người mắc bệnh hiểm nghèo, người mắc bệnh tâm thần.
• Người đang thất nghiệp hoặc không có việc làm trong vòng 6 tháng trở lên.
• Phụ nữ đang nuôi con nhỏ dưới 12 tháng tuổi.
• Thành viên hộ nghèo, cận nghèo hoặc sống ở các khu vực đặc biệt khó khăn như vùng bãi ngang, ven biển, hải đảo, vùng dân tộc thiểu số, miền núi.
• Người bị thiệt hại nặng do thiên tai, dịch bệnh, cháy nổ, tai nạn.

Những quy định này nhằm đảm bảo công bằng trong xã hội, giúp đỡ những đối tượng dễ bị tổn thương và có hoàn cảnh khó khăn, tránh việc họ phải gánh thêm gánh nặng tài chính khi thiên tai xảy ra.

4. Các biện pháp khuyến khích và hỗ trợ khác từ quỹ phòng chống thiên tai

Ngoài các nguồn đóng góp bắt buộc từ tổ chức kinh tế và người lao động, Quỹ phòng chống thiên tai còn nhận được sự hỗ trợ từ các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước dưới hình thức tài trợ, hỗ trợ tự nguyện. Số tiền tài trợ này không chỉ giúp tăng cường nguồn lực của quỹ mà còn khuyến khích các doanh nghiệp và cá nhân tham gia tích cực vào công tác phòng chống thiên tai.

Đặc biệt, các khoản tài trợ và hỗ trợ tự nguyện này sẽ được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp muốn đóng góp vào quỹ phòng chống thiên tai mà không ảnh hưởng lớn đến chi phí kinh doanh.

Ngoài ra, lãi suất từ tài khoản tiền gửi của quỹ và các nguồn thu nhập hợp pháp khác cũng là nguồn bổ sung quan trọng cho quỹ này. Điều này giúp quỹ luôn duy trì nguồn lực ổn định, sẵn sàng ứng phó với các tình huống khẩn cấp do thiên tai gây ra.

5. Tầm quan trọng của quỹ phòng chống thiên tai

Việc thành lập và quản lý quỹ phòng chống thiên tai đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong công tác ứng phó với thiên tai tại Việt Nam. Đây không chỉ là một trách nhiệm của Nhà nước mà còn là trách nhiệm của mọi người dân và doanh nghiệp. Quỹ này giúp đảm bảo rằng cộng đồng và xã hội sẽ có nguồn lực tài chính kịp thời để khắc phục hậu quả của thiên tai, giảm thiểu thiệt hại về người và tài sản, cũng như hỗ trợ tái thiết sau thiên tai.

Bằng cách đóng góp vào quỹ phòng chống thiên tai, các doanh nghiệp và người lao động không chỉ tuân thủ quy định pháp luật mà còn đóng góp trực tiếp vào sự phát triển bền vững và an toàn của xã hội. Việc đóng góp này cũng thể hiện tinh thần trách nhiệm xã hội của mỗi cá nhân và tổ chức, giúp xây dựng một môi trường sống an toàn và bền vững trước những thách thức của thiên tai.