Tha tù trước thời hạn có điều kiện theo Luật Thi hành án hình sự năm 2019

Câu hỏi từ độc giả:

Thưa Luật sư, tôi là Kiên, sĩ quan quân đội nhân dân. Hiện nay, tôi đang tìm hiểu về các quy định liên quan đến việc thi hành quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện. Nhờ Luật sư giải đáp giúp tôi các thắc mắc liên quan đến vấn đề này? Xin cảm ơn Luật sư!

Người gửi: Kiên (Bắc Giang)

1. Thời Điểm Xét Tha Tù Trước Thời Hạn Có Điều Kiện

Theo Điều 57 của Luật Thi hành án hình sự năm 2019, việc xét tha tù trước thời hạn có điều kiện được thực hiện mỗi năm 3 đợt vào các thời điểm kết thúc quý I, quý II và kết thúc năm. Để được tha tù trước thời hạn, phạm nhân cần đáp ứng đủ các điều kiện sau:

• Phạm tội lần đầu;
• Có tiến bộ và ý thức cải tạo tốt;
• Có nơi cư trú rõ ràng;
• Đã hoàn thành hình phạt bổ sung như phạt tiền, bồi thường thiệt hại và án phí;
• Đã chấp hành được ít nhất một nửa thời gian phạt tù hoặc ít nhất 15 năm nếu là tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn.

Trường hợp phạm nhân là người có công với cách mạng, người cao tuổi (từ 70 tuổi trở lên), người khuyết tật nặng hoặc phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi, thời gian chấp hành phạt tù giảm xuống một phần ba thời gian hoặc ít nhất 12 năm đối với tù chung thân đã được giảm án.

2. Hồ Sơ Đề Nghị Tha Tù Trước Thời Hạn Có Điều Kiện

Để cơ quan chức năng xem xét tha tù trước thời hạn, phạm nhân cần cung cấp đầy đủ hồ sơ, bao gồm các tài liệu chứng minh họ đáp ứng điều kiện theo quy định tại Điều 66 Bộ luật Hình sự năm 2015, các tài liệu này gồm:

• Đơn xin tha tù trước thời hạn có điều kiện kèm cam kết tuân thủ các nghĩa vụ khi được tha tù;
• Bản sao bản án và quyết định thi hành án;
• Tài liệu thể hiện phạm nhân có ý thức cải tạo tốt (quyết định xếp loại chấp hành án);
• Bản sao quyết định giảm thời hạn phạt tù nếu có;
• Văn bản thể hiện đã hoàn thành các nghĩa vụ tài chính (tiền phạt, bồi thường thiệt hại, án phí);
• Giấy tờ chứng minh phạm nhân là người có công với cách mạng, cao tuổi, người khuyết tật hoặc người đang nuôi con nhỏ (nếu thuộc diện đối tượng này).

Hồ sơ được lập bởi trại giam hoặc các cơ quan thi hành án cấp tỉnh hoặc quân khu, sau đó được chuyển cho Viện kiểm sát và Tòa án nơi phạm nhân đang chấp hành án.

3. Thi Hành Quyết Định Tha Tù Trước Thời Hạn Có Điều Kiện

Sau khi có quyết định tha tù trước thời hạn, các cơ quan chức năng phải thực hiện quy trình công khai và giám sát như sau:

• Danh sách phạm nhân được tha tù trước thời hạn sẽ được niêm yết công khai tại cơ sở giam giữ. Điều này nhằm đảm bảo quyền lợi cho phạm nhân và các cơ quan có liên quan trong việc khiếu nại, tố cáo nếu cần thiết.
• Trại giam hoặc các cơ quan thi hành án sẽ cấp giấy chứng nhận tha tù trước thời hạn và bàn giao hồ sơ cho cơ quan quản lý tại nơi cư trú hoặc đơn vị quân đội, Ủy ban Nhân dân xã, hoặc đơn vị quân đội sẽ quản lý người được tha tù.

Trong vòng 5 ngày kể từ ngày được tha, người được tha phải trình diện tại Ủy ban Nhân dân xã hoặc đơn vị quân đội được giao quản lý để cam kết tuân thủ nghĩa vụ. Trường hợp không có mặt hoặc không cam kết, cơ quan có thẩm quyền sẽ lập biên bản và báo cáo Cơ quan thi hành án hình sự để có biện pháp xử lý.

Trường hợp người được tha do quân đội quản lý nhưng sau đó không còn trong quân đội, họ sẽ được bàn giao cho Công an cấp huyện nơi cư trú để quản lý. Vào cuối thời gian thử thách, người này sẽ nhận được giấy chứng nhận chấp hành xong án phạt tù từ cơ quan thi hành án.

Biện pháp tha tù trước thời hạn có điều kiện là một chính sách nhân văn giúp người phạm tội có cơ hội sửa chữa lỗi lầm và tái hòa nhập cộng đồng sớm hơn. Quy định này không chỉ giúp người được tha tù có cơ hội làm lại cuộc đời mà còn tạo điều kiện cho xã hội quản lý và giám sát người chấp hành án một cách hiệu quả hơn.