Top 2 khoản tiền người lao động cao tuổi không được nhận khi nghỉ việc

1. Khái niệm người lao động cao tuổi

Cụ thể, tuổi nghỉ hưu trong điều kiện lao động bình thường sẽ tăng dần theo lộ trình được đưa ra. Từ năm 2021, tuổi nghỉ hưu là 60 tuổi 03 tháng đối với nam và 55 tuổi 04 tháng đối với nữ. Mỗi năm, tuổi nghỉ hưu của nam giới sẽ tăng thêm 03 tháng và của nữ giới sẽ tăng thêm 04 tháng cho đến khi đạt mức quy định: nam giới sẽ nghỉ hưu ở tuổi 62 vào năm 2028, và nữ giới nghỉ hưu ở tuổi 60 vào năm 2035.

Đối với những lao động có sức khỏe yếu hoặc làm việc trong các điều kiện lao động đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm, họ có quyền nghỉ hưu sớm hơn không quá 05 tuổi so với quy định tuổi nghỉ hưu bình thường. Ngược lại, những người có trình độ chuyên môn, kỹ thuật cao hoặc các lĩnh vực yêu cầu kỹ năng đặc biệt có thể kéo dài thời gian làm việc nhưng không quá 05 tuổi so với quy định hiện hành. Điều này cho phép người lao động và người sử dụng lao động có thêm sự linh hoạt trong quản lý nhân sự, đồng thời cũng phù hợp với nhu cầu cá nhân và sức khỏe của từng người lao động.

Những lao động đã đủ tuổi nghỉ hưu nhưng vẫn tiếp tục làm việc sẽ được xem là "người lao động cao tuổi". Đây là lực lượng lao động đặc biệt quan trọng bởi họ không chỉ thể hiện được sức khỏe và năng lực cá nhân mà còn đóng góp vào việc ổn định nguồn nhân lực, tận dụng kinh nghiệm và tri thức quý báu mà họ đã tích lũy trong suốt quá trình công tác. Điều này mang lại nhiều lợi ích cho cả cá nhân lao động lẫn tổ chức hoặc doanh nghiệp, khi họ có cơ hội phát huy tối đa kinh nghiệm, tạo điều kiện cho sự ổn định và phát triển của tổ chức.

Việc kéo dài thời gian làm việc đối với người lao động cao tuổi còn mở ra nhiều cơ hội cho các doanh nghiệp trong việc tận dụng nguồn lực lao động có kinh nghiệm dày dặn, giúp giảm bớt áp lực đào tạo nhân sự mới và tối ưu hóa hoạt động sản xuất kinh doanh. Đồng thời, điều này cũng phù hợp với sự phát triển của xã hội, khi tuổi thọ trung bình ngày càng tăng và nhu cầu về lao động có kỹ năng ngày càng lớn.

2. Hai khoản tiền người lao động cao tuổi không được hưởng khi nghỉ việc

- Trợ cấp thôi việc

Theo khoản 1 Điều 46 của Bộ luật Lao động 2019, người lao động khi chấm dứt hợp đồng lao động trong các trường hợp được quy định sẽ được nhận trợ cấp thôi việc nếu đã làm việc liên tục từ đủ 12 tháng trở lên. Mỗi năm làm việc, người lao động sẽ được nhận trợ cấp tương đương với một nửa tháng tiền lương. Tuy nhiên, quy định này không áp dụng cho những người lao động đã đủ điều kiện hưởng lương hưu theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội. Điều này có nghĩa là nếu người lao động cao tuổi đã đủ điều kiện nhận lương hưu, họ sẽ không được hưởng trợ cấp thôi việc khi chấm dứt hợp đồng lao động.

Quy định này nhằm tránh việc người lao động được hưởng đồng thời cả trợ cấp thôi việc và lương hưu, đồng thời giúp bảo vệ quỹ bảo hiểm xã hội, đảm bảo tính công bằng trong việc phân bổ nguồn lực tài chính. Tuy nhiên, đối với người lao động cao tuổi chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu (chẳng hạn do chưa đóng đủ số năm bảo hiểm xã hội theo quy định), họ vẫn có thể được nhận trợ cấp thôi việc khi hợp đồng lao động chấm dứt. Điều này giúp người lao động có thêm nguồn tài chính hỗ trợ khi họ ngừng làm việc, đồng thời tạo điều kiện cho họ có thời gian để chuyển đổi sang giai đoạn nghỉ hưu hoặc tìm kiếm công việc phù hợp hơn.

Với những người lao động cao tuổi đã đủ điều kiện nghỉ hưu nhưng vẫn muốn tiếp tục làm việc, việc không nhận được trợ cấp thôi việc có thể gây ra khó khăn tài chính. Tuy nhiên, chính sách này đã được thiết lập để đảm bảo tính minh bạch và hợp lý trong hệ thống bảo hiểm xã hội, đồng thời ngăn ngừa việc trùng lặp trong quyền lợi của người lao động.

- Trợ cấp thất nghiệp

Theo quy định tại khoản 1 Điều 49 của Luật Việc làm 2013, người lao động tham gia bảo hiểm thất nghiệp sẽ đủ điều kiện nhận trợ cấp thất nghiệp khi chấm dứt hợp đồng lao động, trừ một số trường hợp đặc biệt. Một trong những trường hợp không được hưởng trợ cấp thất nghiệp là khi người lao động đã được giải quyết hưởng lương hưu hàng tháng. Điều này có nghĩa rằng, nếu người lao động cao tuổi đã được hưởng lương hưu, họ sẽ không được nhận trợ cấp thất nghiệp khi nghỉ việc.

Mục đích của quy định này là để tránh việc người lao động nhận đồng thời cả lương hưu và trợ cấp thất nghiệp, từ đó đảm bảo quỹ bảo hiểm thất nghiệp không bị lạm dụng. Đây cũng là cách bảo vệ nguồn tài chính công, giúp hệ thống bảo hiểm hoạt động ổn định và bền vững. Tuy nhiên, điều này cũng đặt ra thách thức cho người lao động cao tuổi khi họ có thể gặp khó khăn trong việc tìm kiếm công việc mới sau khi đã nghỉ hưu.

Đối với những người lao động đang hưởng lương hưu nhưng vẫn tiếp tục đi làm, mặc dù họ không được hưởng trợ cấp thất nghiệp, nhưng theo quy định tại khoản 2 Điều 43 của Luật Việc làm 2013, họ cũng không phải tham gia đóng bảo hiểm thất nghiệp. Điều này giúp họ tiết kiệm được khoản chi phí đóng bảo hiểm thất nghiệp trong quá trình làm việc.

Bên cạnh đó, theo khoản 3 Điều 168 của Bộ luật Lao động 2019, người sử dụng lao động có trách nhiệm chi trả thêm cho người lao động không tham gia bảo hiểm thất nghiệp một khoản tiền tương đương với mức đóng bảo hiểm thất nghiệp mà lẽ ra họ phải đóng. Cụ thể, người lao động đang hưởng lương hưu sẽ nhận thêm khoản tiền tương ứng với 1% tiền lương tháng thay vì đóng bảo hiểm thất nghiệp, giúp bù đắp phần nào thiệt thòi khi họ không nhận được trợ cấp thất nghiệp.

Như vậy, đối với những người lao động cao tuổi chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu, họ vẫn có quyền được hưởng trợ cấp thất nghiệp khi đáp ứng đủ các điều kiện theo quy định của pháp luật. Điều này đảm bảo rằng người lao động có quyền lựa chọn giữa việc tiếp tục làm việc hoặc nghỉ hưu, và vẫn có thể nhận các khoản hỗ trợ tài chính phù hợp với hoàn cảnh của mình.

3. Giải thích chi tiết về lý do

Việc không nhận được đồng thời trợ cấp thôi việc, trợ cấp thất nghiệp và lương hưu được quy định nhằm đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả của hệ thống bảo hiểm xã hội. Lương hưu là khoản thu nhập mà người lao động đã tích lũy từ quá trình đóng bảo hiểm xã hội trong nhiều năm, được hưởng khi họ đến tuổi nghỉ hưu. Đây là nguồn tài chính chính, đảm bảo cuộc sống của người lao động khi họ không còn khả năng lao động.

Ngược lại, trợ cấp thôi việc và trợ cấp thất nghiệp là những khoản hỗ trợ tạm thời nhằm giúp người lao động vượt qua giai đoạn khó khăn khi chấm dứt hợp đồng lao động hoặc mất việc làm. Các khoản trợ cấp này mang tính chất ngắn hạn, được thiết kế để hỗ trợ người lao động trong quá trình tìm kiếm công việc mới hoặc trong thời gian chuyển tiếp giữa các giai đoạn làm việc.

Mục tiêu của hệ thống bảo hiểm xã hội là đảm bảo rằng người lao động có được nguồn tài chính ổn định khi nghỉ hưu hoặc trong giai đoạn chuyển tiếp, đồng thời tránh việc chồng chéo giữa các chế độ trợ cấp. Sự phối hợp hợp lý giữa lương hưu và trợ cấp thất nghiệp giúp đảm bảo quyền lợi của người lao động, đồng thời bảo vệ sự bền vững và công bằng của quỹ bảo hiểm.

Sự minh bạch và hợp lý trong quy định về bảo hiểm xã hội không chỉ giúp người lao động có kế hoạch tài chính cụ thể cho tương lai mà còn đảm bảo rằng họ sẽ không gặp phải khó khăn về mặt kinh tế khi đến tuổi nghỉ hưu hoặc mất việc làm. Điều này góp phần vào việc xây dựng một hệ thống bảo hiểm xã hội mạnh mẽ và bền vững cho toàn bộ xã hội.